سارا رضایی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه گیلان
مهدی بدوی - دانشجوی دکتری سازه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین

هندسه یکی از پایه های معماری سنتی ایران است که در تمامی آثار فاخر به جای مانده از گذشته می توان نشانه هاییاز آن را مشاهده نمود. نه تنها آثار معماری سنتی ایرانی از دوره باستان تا دوران اسلامی از هندسه بهره برده اند، معماریمعاصر ایران نیز خود را پایبند به این اصول معرفی می کند.پرسش اصلی این پژوهش به تجلی اصول هندسی در معماری ایران مربوط می شود. طرح مایه های هندسی مخصوصاپس از اسلام، برای معین کردن اندازه های بنا و به دست آوردن تناسبات مطلوب مورد استفاده قرارگرفته است. درمعماری ایرانی سعی شده است تناسباتی به کار گرفته شود تا به وسیله آن تعادل، هماهنگی و نظم در پیکاره ساختمانتجلی یابد.در مقاله پیش رو به بررسی نقش هندسه و تناسبات در معماری ایران پرداخته شده است. هندسه ابزاری مناسبجهت نظم بخشیدن به معماری و برقراری روابط آگاهانه میان اجزای بنا با یکدیگر است تا در عین مرکب بودن،یکپارچگی فضا را به عنوان یک ترکیب خلاق و هدفمند میسر سازد. یکی از الگوهای اصیل و کهن در معماری ایرانکاربندی است که حاصل شناخت معماران ایرانی نسبت به علم هندسه و ریاضیات پیشرفته است. در این راستا سعی شدهاست به گونه شناسی کاربندی پرداخته شود و در ضمن این گونه شناسی نیز به تدوین ساختار هندسی کاربندی پرداختهشده است.

هندسه، معماری ایرانی، تناسبات، کاربندی