امید حیدری پور - کارشناسی ارشد دانشگاه تهران
نفیسه نصراصفهانی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد

ادراک در هنر و به خصوص معماری، موضوعی چالشبرانگیز است که به محتوای اثر در رویارویی با مخاطب می پردازد.شناخت ساختار ادراک و عوامل موثر در بروز یک احساس در ذهن مخاطب در رویارویی با اثر، می تواند معماری را درجهت رسیدن به آنچه می خواهد در ذهن مخاطب بگذرد، یاری کند. هدف این مقاله، تدوین الگویی برای ادراک درمعماری و تدوین معیارهای موثر در آن است. تکیه اصلی مطالعه بر تدوین الگو بر اساس مفاهیم نظری و تعمیق آن بامطالعه ژرفانگر و موردی است. لحظه رویارویی اثر و مخاطب نقطه ای بنیادین است که در این پژوهش، لحظه سازندگینامیده می شود. در مواجهه بنای معماری و مخاطب، دریافت از طریق حواس پنج گانه مخاطب بر اساس دو عامل تجربه وتفکر و مفاهیم و تصورات ناشی از این دو صورت می گیرد. تجربه و تفکر به عنوان نقاط کلیدی الگوی مورد بررسی انتخابشده است. میزان تاثیرگذاری اطلاعات دریافتی از محیط از طریق حواس پنج گانه بر مخاطب، به میزان یکپارچه و همراستا شدن این اطلاعات در ذهن مخاطب پس از عبور از دو عامل تفکر و تجربه بستگی دارد. بر همین اساس فرم بنایمعماری می تواند در جهت ارتقای دریافت از طریق حواس پنجگانه مخاطب بسیار کارآمد باشد. در این پژوهش پس ازمعرفی الگوی پیشنهادی به منظور تثبیت الگو به بررسی نمونه های موردی معماری و تدوین جدولی بر این اساسپرداخته شده است.

ادراک در معماری، تفکر، تجربیات حسی، دریافت، حواس پنجگانه