سوده حیدرپناه - فارغ التحصیل رشته معماری داخلی در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه هنر تهران

نیاز به مسکن همواره در طول تاریخ دغدغه جوامع بوده است. به فراخور امکانات، شرایط تاریخی، اقلیمی وتکنولوژیکی از یکسو، تغییر در نظام سکونتی خانواده، بعد خانوار،تغییر نیازهای فصلی و روزانه وتغییر فعالیت های اعضای خانواده از سوی دیگر،نیاز به شیوه مختلف سکونت مطرح میشود. اما امروزه با رشد روزافزون جمعیت و متعاقبا نیاز گسترده تر به مسکن، مسالهانبوه سازی به عنوان یکی از راهکارهای حل بحران در اکثر جوامع رایج است. انبوهسازی منجر به یکسان سازی شده است کهاین مساله با تنوع خواسته های کاربران مغایرت دارد. انعطاف پذیری در مسکن که به ایدهی سازگاری و انطباق با نیازهایمتغیر استفاده کننده در طول زمان اشاره دارد، به عنوان یک مفهوم راهبردی در طراحی مسکن می تواند زمینه ای را برای تغییرعملکرد و کالبد در طراحی و در طول زمان استفاده فراهم آورد. حال پرسش این است: راهکارهای دستیابی به فضای داخلیمنعطف در مسکن معاصر چگونه حاصل میگردد در جهت پاسخگویی به این سوال ابتدا با اشارهای به مفهوم انعطاف پذیری وارایه ی راهبردهای کلان در این زمینه، در جهت رسیدن به انعطاف پذیری در فضای داخلی؛ به بیان کیفی روشهای دستیابی بهاین مهم و شیوه های اجرای آن پرداخته می شود. در این راستا با تغییر نگرش نسبت به اجزای تشکیل دهنده ی فضای داخلی،این اجزا به سان طیفی از لایه ها در نظر گرفته می شوند که در هنگام نیاز، با حفظ استانداردهای کیفی فضا (نور، دمای آسایش،تهویه و...) قابلیت گسترش، جابه جایی، تعویض و... داشته و بر این اساس با بازنگری در فعالیت ها، فضا را سازماندهی می نمایند.در انتها، مجموعه ای از دستورالعمل های طراحی انعطاف پذیر، در قالب ایده ها و ایدیوگرامها ارایه می گردد، که طراح می تواند بابه کارگیری این دستورالعمل ها به شیوه های مختلف، زمینه ای را برای گسترش امکان مشارکت و تصمیم گیری استفاده کننده درساماندهی فضای زیستی اش فراهم کند.

انعطاف پذیری، مسکن منعطف، مشارکت استفاده کننده