عصر «نانوفناوری» در معماری و مصالح نانوبنیان

نانوفناوری، از فناوری ها ی نوینی است که با سرعت هرچه تمام تر در حال توسعه بوده، قله های آرزوهای دست نیافتنی پیشین بشر را فتح کرده و عرصه های مختلف دانش را زیر سایه ی خود قرار داده است. از این روست که تقریبا هر روز این عبارت آشنا، در اخبار رادیو و تلویزیون، مقاله ها، کنفرانس ها و محافل علمی، عرصه های دانشگاهی و ... شنیده می شود. با این وجود، شاید شمار کمی از افراد و حتی تعداد کمی از طراحان، به خوبی بدانند که فناوری نانو به چه کار می آید. کاربرد فناوری نانو را می توان در همه ی جنبه های زندگی یافت. استفاده از فناوری نانو در معماری بسیار گسترده از مراحل اولیه طراحی و کروکی های ساده گرفته تا مراحل نهایی و لمس فیزیکی نازک کاری هاست. این تنوع در تصمیم گیری، به کمک طیف گسترده ای از گزینه هاست که نانوفناوری فراروی طراحان بازکرده است. نانومعماری ، تلفیق فناوری نانو با معماری است که با استفاده از محصولات نانو، نانومواد، نانو ارتباطات و حتی اشکال و فرم های نانو میسر می شود. نانومعماری به معنای ایجاد تحول در معماری با توجه به انقلاب فناوری نانو در قرن بیست و یکم است. کاربرد فناوری نانو در معماری، گستره ی وسیعی از مصالح و تجهیزات را در بر می گیرد که هدف از آن، عینیت بخشیدن وعملی کردن نظریه هاست. به اعتقاد محققان و اساتید مراکز آموزش عالی کشور، از آنجایی که در آینده ای نه چندان دور همه ی اشیا بر مبنای اجزایی در مقیاس نانو بنا شده و خواص آنها در آن مقیاس شکل می گیرد و نانوفناوری تولید همه ی اشیای دست ساز بشر را دچار تحول خواهد کرد، بر این اساس ورود تمام کشورها از جمله ایران به این عرصه اجتناب ناپذیر است. بنابراین و با توجه به پیامدها و دستاوردهای این فناوری، تغییر و تحول مصالح ساختمانی و تکنولوژی ساخت امری امکان پذیر به نظر می رسد و بایستی از هم اکنون تاثیرات آن بر معماری مورد بررسی قرار گیرد. ساختار اصلی این پژوهش در قالب پژوهش تحلیل محتوا با روشی تفسیری- تبیینی، از طریق گردآوری و توصیف اطلاعات مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای صورت پذیرفته است. این مقاله ابتدا به معرفی انوفناوری با استفاده از ادبیات موجود در این زمینه پرداخته و ضمن ارایه تعریفی از نانومعماری و معرفی رویکردهای موجود برای تولید مصالح نانوبنیان در معماری، اقدام به معرفی حوزه هایی از صنعت ساخت و ساز که فناوری نانو، منشا تاثیر بر آنها شده است، می نماید که در این راستا نمونه ای از استفاده از کاربردهای مصالح نانوبنیان در یک خانه در قالب یک تصویر شماتیک مورد بررسی قرار می گیرد. هدف اصلی نگارش این مقاله، آشنا شدن متخصصان مختلف عرصه ی ساخت و ساز (معماران، مهندسان سازه، مهندسان تاسیسات و سازندگان) با پتانسیل های متصور برای فناوری نانو در ساخت و ساز است.

کلیدواژه ها:

روش ها و فناوری های نو در معماری ، نانوفناوری ، نانومعماری ، مصالح نانوبنیان