محمدحسین حسنی سعدی - کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی
جواد حسن زاده - کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی

ایران و افغانستان با 945 کیلومتر مرز و با داشتن پیشینه تاریخی مشترک از کشورهای مهم در منطقه خاورمیانه می باشند. بررسی روند تکوینی مرزهای ایران و افغانستان نشان می دهد که عامل دخالت قدرت های فرا منطقه ای خاصه انگلستان در شکل گیری مرز و یکسو نگری ضد ایرانی در مراحل چندگانه تثبیت شدن آن مشکالت مرزی را در قسمت شرقی ایران به ویژه در مورد هیرمند ایجاد کرده، هر چند که بعد از روی کار آمدن دولت کرزای سعی در برطرف کردن این مشکالت گردیده اما نیاز به بحث کارشناسی در زمینه هیرمند و توافق نامه های مجدد و برنامه ریزی شده برای دو دولت است تا بهترین شکل از مرز چه از لحاظ امنیتی و کارایی و دیگر مولفه های مرزی در این منطقه شکل گیرد. در این پژوهش به بررسی روند تکوینی مرزهای ایران افغانستان در جغرافیای سیاسی پرداخته می شود. یکی ازعوامل موثر در زمینه اختالفات مرزی دوکشور ناشی از شرایط مورفولوژیکی رودخانه و تغییر مسیرهای متعدد آن در ادوار کوتاه مدت میباشد که مسایل پیچیده و متعددی را در نظامحقوقی آن ایجاد نموده است، هر چند که بعد از روی کار آمدن دولت کرزای سعی در برطرف کردن این مشکالت گردیده اما نیاز به بحث کارشناسی در زمینه هیرمند و مولفههای مرزی برای دو دولت است تا بتوانند به ایده آل ترین شرایط مرزی دست یابند.

مرز، ایران، افغانستان، هیرمند