زینب عبیداوی - دانشآموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران
مرضیه نوروزی جهان آباد - دانشآموخته کارشناسی ارشد آلودگیهای محیطزیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز، ایران
نسرین بوستانی - دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگیهای محیطزیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز، ایران
سیدمحمدباقر نبوی - هیات علمی گروه زیستشناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، ایران

ماکروبنتوزها به عنوان بخش مهمی از فون بستر منابع آبی، در ساختار، تولید دینامیک و سلامت محیط زیست منابع آبی از نقش حیاتی برخوردار بوده، تنوع و تراکم آن ها با برخی از فاکتورهای محیطی در ارتباط است. از این رو پژوهش حاضر با هدف شبیه سازی تراکم جوامع ماکروبنتیک رودخانه کارون بر مبنای روابط موجود میان متغیرهای فیزیکی- شیمیایی و تراکم این جوامع صورت می گیرد؛ بدین منظور ابتدا مقادیر هر یک از متغیرهای فیزیکی- شیمیایی و نیز تراکم جوامع ماکروبنتیک در هر یک از ایستگاه های نمونه برداری تعیین شده، همبستگی میان آن ها مورد سنجش قرار گرفت. همچنین درون یابی مقادیر متغیرهای محیطی و تراکم نیز به روش کریجینگ انجام شد. به منظور شبیه سازی تراکم، طراحی و پیاده سازی سیستم استنتاج عصبی- فازی تطبیقی با استفاده از نرم افزار MATLAB صورت گرفته، ارزیابی مدل با استفاده از ضریب همبستگی انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از وجود رابطه آماری معنادار میان PH، اکسیژن محلول در آب و شوری آب با تراکم جوامع ماکروبنتیک است (p<0.01). به علاوه، کارآیی مدل در پیش بینی وضعیت تراکم جوامع ماکروبنتیک بسیار موفق ارزیابی می شود (ضریب همبستگی برابر 998/0 بدست آمد (p<0.01)). در واقع یافته های این پژوهش ضمن تایید وجود روابط قابل توجه میان متغیرهای فیزیکی- شیمیایی و تراکم جوامع ماکروبنتیک، تاییدی بر بهره گیری از روش های نوین همچون سیستم استنتاج عصبی- فازی تطبیقی در مطالعه اجتماعات ماکروبنتیک است. با توجه به هزینه بالای روش های آزمایشگاهی، این گونه روش ها می توانند نقش قابل توجهی در کاهش هزینه های مربوط به پایش کیفیت سیستم های منابع آبی با استفاده از شاخص های زیستی همچون ماکروبنتوزها ایفا نمایند.

تراکم جوامع ماکروبنتیک، رودخانه کارون، متغیرهای فیزیکی- شیمیایی، سیستم استنتاج عصبی- فازی تطبیقی