سیدعلی موسوی - کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
سیدعباس رضوی

با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات به عرصه ی آموزش و یادگیری، شیوه ی جدیدی از آموزش و یادگیری پا به عرصه ی وجود نهاد که آن را یادگیری الکترونیکی نامیدند. اگرچه این شیوه ی آموزش و یادگیری توانسته است بسیاری از محدودیت های آموزش های صرفا چهره به چهره را برطرف کند، اما خود نیز دارای محدودیت هایی است. بر این اساس، به عقیده ی متخصصان و صاحب نظران رویکرد دیگری با نام یادگیری ترکیبی وجود دارد که با ترکیب یادگیری الکترونیکی و یادگیری چهره به چهره، می تواند بخشی از کاستی های آموزش یا یادگیری الکترونیکی را جبران کند. در رویکرد خطی یادگیرندگان از طریق طرح و نقشه در یک مسیر خطی و گام به گام، تکالیف و مسوولیت های یادگیری خود را انجام می دهند. در حالی که در رویکرد غیرخطی زمان انجام تکالیف، وظایف و مسوولیت ها توسط خود یادگیرندگان تعیین می شود. در مورد طراحی خطی و غیرخطی محیط یادگیری ترکیبی و همچنین در مورد مزایای استفاده از یکی بر دیگری، دلایلی وجود دارد، بنابراین هر روش به خاطر داشتن برخی مزایا و ویژگی ها جهت استفاده در آموزش، مناسب به نظر می رسد و به کارگیری آن توسط آموزش دهندگان می تواند منجر به موفقیت بیشتر در یادگیری شود. با توجه به ضرورت و اهمیت یادگیری ترکیبی و لزوم به کارگیری آن به عنوان یک روش جدید در آموزش و یادگیری، در این مقاله تلاش شده است تا ضمن معرفی یادگیری ترکیبی، مفاهیم، مبانی، ضرورت استفاده، طراحی محیط یادگیری ترکیبی، رویکردها و مزایای کاربرد و استفاده از آن مورد بحث و بررسی قرار گیرد

یادگیری ترکیبی، یادگیری الکترونیکی، آموزش چهره به چهره، شیوه ی خطی، شیوه ی غیرخطی