مصطفی حجتیان فر - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
عبدالرضا باقری - عضو هیات علمی گروه بیوتکنولوژی و بهنژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
نسرین مشتاقی - عضو هیات علمی گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
مختار جلالی جواران - عضو هیات علمی گروه پژوهشی بیوتکنولوژی گیاهان زینتی، جهاد دانشگاهی مشهد خراسان رضوی

توانایی گیاهان خانواده تاج خروس در پاسخ به شرایط نامناسب از جمله خاکهای فقیر، تحمل دمایی و مقاومت به خشکی سبب شده تا از این گیاه در فضای سبز شهری به عنوان یک گیاه زینتی مقاوم استفاده زیادی شود. تکثیر، پرآوری و ریشهزایی شاخسارههای بدست آمده از کشت درون شیشهای تحت تاثیر عوامل زیادی قرار میگیرند که از مهمترین این عوامل، اثرات هورمونهایی نظیر نوع و غلظت اکسین و سیتوکینین میباشد. بر این اساس پژوهشی با هدف بررسی امکان ریزازدیادی تاج خروس زینتی در شرایط درون شیشهای انجام شد. به منظور پرآوری آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا3 تصادفی با دو فاکتور شامل هورمونهای سیتوکینین (Kin و BA با غلظتهای 1 ،3 و 5 میلیگرم در لیتر) در ترکیب با هورمون اکسین (IAA با غلظت های 5/0 و 5/1 میلیگرم در لیتر) و با استفاده از ریزنمونههای جوانه انتهایی در 6 تکرار انجام شد. همچنین به منظور ریشهزایی آزمایش مستقلی به صورت طرح کاملا3 تصادفی با هورمونهای اکسین IBAو NAA) غلظتهای 5/0 ،1 و 2 میلیگرم در لیتر) و با استفاده از گیاهچههای به دست آمده از مرحله قبل، در 6 تکرار انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که برای پرآوری گیاه تاج خروس زینتی استفاده از ترکیب تیمار هورمونی یک میلی-گرم در لیتر BA همراه با 5/0 میلیگرم در لیتر IAA مناسب بوده و در این ترکیب بیشترین میانگین طول ساقه (12سانتیمتر) و بیشترین تعداد شاخساره (30 (و همچنین بالاترین میزان وزن تر (07/3 گرم) و وزن خشک (512/0 گرم) حاصل شد. از طرفی استفاده از تیمار هورمونی IBA با غلظت 2 میلیگرم در لیتر به منظور ریشهزایی مناسب است که در این تیمار بیشترین میانگین طول ریشه (3/4 سانتیمتر) و طویلترین ریشه (5/5 سانتیمتر) حاصل شد و تقریبا باقی صفات مورد اندازهگیری در این تیمار در حد مطلوب ارزیابی شدند.

پرآوری، تاج خروس زینتی تریکالر، کشت بافت، مریستم انتهایی