بتول میرزایی پوربادیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد، فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی کرمان
مهرناز محمودی زرندی - استادیار گروه فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی کرمان

امروزه شوری خاک بعنوان یک تنش غیر زیستی باعث کاهش رشد گیاه و تولید محصولات زراعی شده است. پژوهش حاضر با هدف کاهش اثر تنش شوری بر گیاه پسته مورد بررسی قرار گرفته است. به نظر می رسد که همزیستی با قارچ های میکوریزی آربوسکولار وزیکولار باعث بهبود رشد و نمو در گیاهان به وسیله افزایش جذب عناصر، بهبود بخشیدنرابطه آبی گیاهان و حفاظت از گیاهان در مقابل بیماریها می شود. جهت بررسی اثر تیمار میکروبی قارچ میکوریز گلوموس کلاروم و باکتری باسیلوس سابتیلیس(کمک کننده رشد) بر پارامترهای بیوشیمیایی گیاه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار به صورت گلدانی تلقیح شده با قارچ و باکتری در شرایط کنترل شده گلخانه ای انجام و بعد ازگذشت دوره رشدی3 ماهه تنش شوری با غلظت های مختلف نمک کلرید سدیم(0و60و120و240 میلی مولار) به مدت 10روز اعمال شد. سپس نمونه ها برای بررسی آزمایشگاهی از گلدان ها خارج شدند. صفات مورد بررسی در این آزمایش وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد برگ، طول ساقه و ریشه، مقدار پتاسیم، مقدار سدیم، محتوای قند، محتوای کلروفیل، محتوای پرولین، آنزیم های آنتی اکسیدان، میزان پروتیین و درصد همزیستیبودند. مقایسه میانگینهای صفات به روش آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال 5 %و تعیین همبستگی صفات از نرم افزار SAS استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها نشان داد افزایش شوری باعث افزایش معنی داری میزان پرولین، پروتیین، آنتی اکسیدان، ،سدیم، پتاسیم و قند و درصد همزیستی در گیاه شد بطوری که بیشترین میزان پرولین، پروتیین و آنتی اکسیدان در نمونه های شاهد و کمترین آنها در نمونه های میکوریز به همراه باکتری دیده و بیشترین میزان سدیم، پتاسیم و قند در نمونه های میکوریز به همراه باکتری و کمترین این میزان در نمونه های شاهد مشاهده شد. همچنین شوری بالا باعث کاهش معنی داری فاکتور های رشدی و میزان کلروفیل ها درگیاه شد. بیشترین میزان در نمونه های میکوریز به همراه باکتری مشاهده و این افزایش در کلروفیل a بیش از کلروفیلb بود وکمترین میزان در نمونه های شاهد دیده شد و این مقایسه در تعداد برگها برعکس بود. بطورکلی نتایج این تحقیق نشان داد در شرایط تنش شوری، پارامترهای رشد در گیاهان تلقیح شده با قارچ میکوریزی و باکتری نسبت به نمونه شاهد کاهش کمتری دارد.قابل توجه اینکه این پارامترها برای نمونه تلقیح شده با باکتری به طور معنی داری بیشتر از سایر نمونه ها بود.

اندومیکوریز، تنش شوری،گلوموس کلاروم، باسیلوس سابتیلیس، پسته