بیتا شهباززادگان - دانشجوی دکتری آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران - کارشناس ارشد، گروه آموزش پرستاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، اردبیل
سکینه رخشنده رو - استادیار آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
محتشم غفاری - دانشیار آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

مصرف میوه و سبزی باعث بهبود وضعیت تغذیه و کاهش خطر بیماری ها و ارتقا سلامت می شود و بخش مهمی از یک رژیم غذایی سالم می باشد که تاثیرات مثبت زیادی بر سلامت فرد دارد طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت مصرف میوه و سبزی حداقل به میزان 400 گرم در روز (معادل 5 وعده در روز) توصیه می شود. از آنجایی که نوجوانی یکی از مهمترین دوره های زندگی بوده و بسیاری از الگوهای رفتاری بزرگسالان، به ویژه عادات غذایی در این زمان شکل می گیرد، اهمیت توجه به این گروه سنی ضروری به نظر می رسد و طراحی و اجرای مداخلات در این خصوص ضرورت بسزایی دارد. اثربخشی برنامه های آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت به مقدار زیادی به استفاده صحیح از نظریه ها و الگوهای مورد استفاده بستگی دارد. امروزه استفاده از نظریه ها و الگوهای تغییر رفتار برای متخصصان امر، مساله ای کاملا ضروری است. نظریه های رفتاری از جمله نظریه شناختی اجتماعی که یک نظریه بین فردی است، یکی از کارآمدترین نظریه های مورد استفاده در پیش بینی و تبیین رفتارهای تغذیه ای می باشد. این نظریه رفتار انسان را در یک ساختار ارتباط متقابل سه گانه یا روابط متقابل میان رفتار، متغیرهای محیطی و عوامل فردی بیان می کند. در این ساختار فرد هم بر محیط و هم بر رفتار تاثیر می گذارد و از آنها نیز تاثیر می پذیرد و از طرفی در مورد روابط دو طرفه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری دو عامل محیط و رفتار بر یکدیگر نیز بحث می کند. آنچه که مسلم است مداخلاتی که با رویکردهای تک بعدی به این موضوعات می پردازند به عنوان مثال رویکردهایی که صرفا روی فرد یا خانواده متمرکز هستند معمولا از موفقیت کمتری برخوردارند، نویسندگان این مقاله سعی دارند برای طراحی مداخلات در رابطه با موضوع مصرف میوه و سبزی، رویکردی جامع به نام SFS که برگرفته از مبانی نظری(Social Cognitive Theory) SCT می باشد و رویکردی 3 بعدی و متمرکز بر فرد، خانواده و مدرسه می باشد را بصورت کاربردی و عملیاتی معرفی کنند. طبیعی است ایده های عملی معرفی شده در این رویکرد می تواند برای طراحی مداخلات در جمعیت های مختلف دانش آموزان در موضوعات مشابه و مرتبط قابل استفاده باشد.

مصرف میوه و سبزی، دانش آموزان، مداخله، رویکرد SFS