حسن پناهی آزاد - استادیار گروه مبانی نظری اسلام دانشگاه معارف اسلامی قم

علم، کشف اسرار طبیعت و تبیین فعل الهی را برعهده دارد و دین، قول حق تعالی در مقام بیان برآیند ظاهری و باطنی اعمال انسان در دنیا و آخرت است. اخلاق جزیی از دین و غایت آن همان غایت حقیقی دین و حقیقت غاییهستی است. اگر علم، که توان کشف رموز طبیعت و سلطه انسان بر آن را دارد، در سایه محاسن اخلاق قرار گیرد،سعادت، رفاه، آسایش و امنیت دنیوی را تامین خواهد کرد؛ اما اگر در سایه مکارم اخلاق قرارگیرد، سعادت، آرامش و امنیت اخروی و ابدی را به ارمغان خواهد آورد. بنابراین، علم در سایه اخلاق الهی، معبر سعادت ابدی انسان است. اضلاع این سخن در آثار علامه طباطبایی ره مبتنی بر نگاه به علم، به دیده علم آیهای و نگاه به اخلاق به دیده مکارک اخلاق است؛ همان که در اندیشه ایشان اخلاق الهی نام دارد.

علم، علم آیه ای، محاسن اخلاق، مکارم اخلاق، اخلاق الهی