مروری بر سیستم جهانی طبقه بندی و برچسب گذاری مواد شیمیایی GHS

زمینه و هدف: چرخه عمر یک ماده شیمیایی شامل مسیرهای متفاوتی از تولید تا نگهداری، استفاده و دفع مواد زاید بوده و تمامی این مراحل باید در ایمنی مواد شیمیایی و مدیریت ریسک مواد خطرناک مورد توجه قرار گیرد. تعداد مواد شیمیایی بسیار زیاد بوده و طبقه بندی خطرات آنها نیز متنوع و وسیع است. با توجه به تجارت گسترده جهانی مواد شیمیایی،سیستم هماهنگ جهانی ) GHS ( برای رویارویی صحیح با خطرات و به منظور اطمینان از کاربرد ایمن مواد شیمیایی در تمامی مراحل از تولید تا استفاده، حمل ونقل و دفع مواد زاید ارتقا یافته است. هدف از این تحقیق، معرفی سیستم GHSدر طبقه بندی و تبادل اطلاعات خطر مواد شیمیایی، انواع طبقه بندی و مروری بر المان های اصلی تشکیل دهنده این سیستم، اهداف و علایم مورد استفاده در این سیستم و همچنین معرفی مجات و نویسندگان معتبر در این زمینه به کلیهمحققین علاقه مند می باشد.مواد و روش ها: در مطالعه حاضر تنها راه گردآوری اطلاعات جستجوی اینترنتی بوده و زبان تمام مقالات یافته شده انگلیسی می باشد. همچنین جستجوی مقالات از اول ژانویه 2005 تا آخر دسامبر 2014 و با کلید واژه های GHS و Globally Harmonized System در فیلد Title صورت گرفته و محدود به پایگاه های اطلاعاتی ، Google scholarScience Direct ، Scopus و PubMed می باشد. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که مطالعات انجام شده در محدوده سال های 2005 تا 2014 از روند صعودی یانزولی خاصی پیروی نمی کند. بیشترین درصد مقالات منتشر شده ) 29.9 %( در طی ده سال گذشته در بین سال های 2009-2010 میباشد. در مجموع 20 کشور بین سال های 2005 تا 2014 در زمینه GHS مطالعاتی انجام دادهاند که در بین این کشورها، ژاپن با 9 مقاله ) 15.2 %( بیشترین تعداد مقاله را دارد. همچنین در بین 73 مجله مختلف که مقالاتانجام شده در زمینه GHS را منتشر کرده اند، مجله Journal of Chemical Health & Safety با انتشار 7 مقاله ) 5.9 %( بیشترین تعداد چاپ را دارد.نتیجه گیری: هر چند استفاده از مواد شیمیایی همواره توام با ریسک هایی می باشد اما راه های مختلفی برای استفادهایمن از مواد شیمیایی وجود داشته، بطوریکه می توان با دانش، استفاده معقول و مدیریت صحیح از بروز مخاطرات شیمیایی پیشگیری نموده و آن ریسک ها را به حداقل ممکن کاهش داد. علیرغم اهداف ایده آل، پیاده سازی این سیستم کار ساده ای نبوده و پیش بینی می گردد که بکارگیری این سیستم نه تنها موجب ارتقاء سامت انسان و محیط تحت لوای یک سیستم جهانی شده، بلکه تجارت جهانی مواد شیمیایی را نیز تسهیل خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

سیستم هماهنگ جهانی ، مواد شیمیایی ، GHS ، Globally Harmonized System