بهینه سازی نوبت بندی آب کشاورزی در دشت گیلان

دفتر بهره برداری و نگهداری از سدهای گیلان وظیفه بهره برداری و نگهداری سدهای استان گیلان ازجمله سد مخزنی سفید رود باقدمت بهره برداری 54 ساله، شاهرگ حیاتی اقتصاد کشاورزی استان را بر عهده دارد. آبیاری دشت گیلان به مدت ده ها سال به صورتغرقابی توسط سد سفیدرود انجام شده که به علت ساخت سدهای بالادست، رسوب گذاری مخزن سد سفیدرود، توسعه شبکه آبیاری،افزایش روزافزون کشاورزی و تغییر اقلیم، به ناچار و به رغم تبعات اجتماعی فراوان، آبیاری به شیوه نوبت بندی، سوق داده شده است.اسلوب اصلی برنامه آبیاری نوبت بندی، بر مبنای 8 روز آبیاری و 4 روز قطع آب است. این تناوبی بودن قطع و وصل و همچنین علاوه برآن وسعت شبکه و تبخیر شدید آب در روزهای خشک، سبب هدررفت آب شده و این در حالی است که مرطوب نگه داشتن کانال هایآبیاری، باعث ذخیره چشم گیری در آب می شود. برای حل مشکلات ذکرشده، به جای قطع و وصل آب از سازه سد، برنامه متناوبی ازمانور دریچه ها برای شبکه آبیاری تهیه گردیده است.نظر به پشتوانه چند ده ساله بهره برداری از سد سفیدرود و بهره گیری از دانش روز، دفتر سدهای گیلان نسبت بفه نوشتن برنامهنرم افزاری بومی به نام Water Assignment و به زبان برنامه نویسی VBA به منظور بهینه نمودن مصرف آب، کسب حداکثر تولیدنیروگاه، کاهش تنش ناشی از قطع و وصل آبگذاری، کاهش تلفات و عدم اعمال تغییرات فیزیکی در شبکه و تاسیسات آن، در سال1395 اقدام نمود. خاطرنشان می سازد که خروجی این برنامه در سال زراعی 95-94 در حال اجراست و نتایج شگرفی نیز تاکنون ازجمله افزایش آب بین راهی ناشی از زهکشی شبکه به میزان حداقل %50 (و درنتیجه صرفه جویی آب) و افزایش فعالیت نیروگاه برقسبز از % 73 به % 93، داشته است.

کلیدواژه ها:

سد ، بهره برداری ، بهینه سازی ، آبیاری ، کشاورزی