مرضیه تاجوران - کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی
محمدحسن صیف - استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

ساختار و نیروی انسانی دو رکن اساسی یک سازمان را تشکیل می دهند. هر سازمانی با توجه به محیط خاص خود و نیرویانسانی که در اختیار دارد می بایست با تغییر و اصلاح ساختار و تطابق آن با محیط متغیر و رو به رشد از یک سو و افزایشانگیزش کارکنان از سوی دیگر موجبات ارتقا کمی و کیفی محصولات تولیدی و یا خدماتی خود را فراهم و در جهت تحققاهداف وجودی خویش گام بردارد. اغلب سازمان های دولتی کشور ما دارای ساختارهای سنتی هستند که بر پایه نظارت وفرمان شکل گرفته اند و بنیادی سلسله مراتبی دارند. نگهداری و به کارگیری نیروی انسانی در چنین ساختارهایی با شیوهمدیریتی ثابت منجر به آن می شود که به خواستها و نیازهای کارکنان از نظر روحی و روانی توجه کافی نشود و این بیتوجهی باعث دلزدگی، افسردگی و از خود بیگانگی نیروی کار می گردد. بیگانگی از کار پدیده ی خاص جامعه صنعتی استو دارای جنبه های مختلفی از جمله، بی قدرتی، بی معنایی، بی هنجاری، بی خویشتنی و انزوا است. در عصر صنعتی، بیشترانسان ها در سازمان های تولیدی و خدماتی اشتغال داشته و بزرگ ترین ویژگی انسانی شان، یعنی کار کردن، در آن محیطمحقق می شود. روابط حاکم بر سازمان ها، به ویژه در جهان سوم به نحوی است که جنبه انسانی کار را از بین می برد و درنتیجه فرد دچار بیگانگی از کار می شود.بیگانگی موجب توقف رشد و پویایی فرهنگی، از هم پاشیدگی ساخت اجتماعی، سوءانسجام اجتماعی و... می گردد. همه این موارد تداوم حیات جامعه را به خطر می اندازد. این مقاله بر آن است که با بررسیاجمالی آرا و عقاید صاحب نظران در مورد علل و اشکال یکی از رایج ترین و دیرپاترین بیماری های مربوط به کار یعنیبیگانگی قابلیت های مدیران را در رفع یا حداقل در کاهش بیگانگی شناسایی و معرفی نماید.

بیگانگی شغلی، سازمان ها، مدیریت