مصیب کمری - مهندس ارشد پتروفیزیک، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب
محمد شاهی کوتیانی - کارشناس ارشد پتروفیزیک، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب
مهدی محمدصالحی - کارشناسی ارشد مهندسی مخازن هیدروکربوری، دانشگاه صنعتی سهند
احسان حسینی - شرکت ام.آی سرویس کیش

محاسبات حجمی هیدروکربن در برنامه ریزی و توسعه میادین نفت و گاز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. مسلما میزان درصد اشباع نفت یکی از فاکتورهای مهم در این محاسبات است. مدل های مختلفی جهت محاسبه درصد اشباع آب سازند (و به تبع آن درصد اشباع هیدروکربن) توسط افراد مختلفی ارایه شده است که یکی از مهمترین آنها (که مبنای محاسبات اشباع در مطالعات مخازن شرکت مناطق نفت خیز جنوب است)، است. در تخمین دقیق اشباع سیال با استفاده از الگوریتم های مذکور، استفاده از پارامترهای رابطه آرچی صحیح امری اجتناب ناپذیر است. از پارامترهای مهمی که کمتر مورد توجه قرار گرفته و بیشتر با استفاده از یکسری روابط تجربی غیر بومی محاسبه میشوند، همین ضرایب آرچی هستند. خطا در مقادیر به کار برده شده برای این ضرایب، منجر به خطای زیادی در محاسبات اشباع و حجمی سیال میشود. بنابراین، اندازه گیری آزمایشگاهی این ضرایب و مدلسازی آن برای مخازن کشور از اهمیت زیادی برخوردار است. در سنگ های هتروژن، مقدار این پارامترها به ویژگی های سنگ بستگی دارد و عوامل مهم در کنترل آنها، سیستم تخلخل سنگ و ویژگی های بافتی آن می باشد. شکل هندسی منافذ و مجاری ارتباطی و چگونگی توزیع آنها، از عواملاست. ضریب سیمانشدگی اصلی کنترل این پارامترها، به خصوص اندازه گیری آزمایشگاهی ضریب سیمان شدگی سازند تحت تاثیر عوامل محیطی و آزمایشگاهی خاصی است که یکی از آنها، فشار همه جانبه وارد بر پلاگ سنگ است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر تغییرات این فشار روی مقادیر اندازه گیری شده m میباشد.

محاسبات اشباع آب، رابطه آرچی، ضریب سیمانشدگی (Cementation Factor, m)، فشار همه جانبه( Overburden Pressure)