میثم آزادی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت
ذبیح اله اعظمی ساردویی - استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت

بیماری شانکر باکتریایی مرکبات با عاملXanthomonas axonopodis pv. Citri یکی از بیماریهای مهم مرکبات در دنیا میباشد. این بیماری بیش از دو دهه است که از منطقه جنوب کشور گزارش شده و در حال گسترش میباشد. این بیماری در سال 1990 برای اولین بار در ایران بر روی لیمو مکزیکی از منطقه کهنوج در جنوب استان کرمان گزارش شد و هم اکنون در بیشتر باغات استان هرمزگان، کهنوج و تعدادی از باغات جیرفت وجود دارد. این بیمارگر باعث ایجاد زخمهای بر آمده و نکروتیک مشخص بر روی برگها، ساقه و میوه میشود. همچنین شدت بیماری باعث ریزش برگها، بدشکلی میوه ها و ریزش نکروتیک مشخص بر روی برگها، ساقه و میوه میشود. همچنین شدت بیماری باعث ریزش برگها، بدشکلی میوه ها و ریزش پیش از موقع میوه ها، خشکیدگی سر شاخه ها و ضعف عمومی درخت میشود.درختان لیمو ترش به پاتوتیپهای موجود حساسیت بالایی داشته ولی ارقام پرتقال، نارنگی و نارنج حساسیت کمتری دارند. عامل این بیماری دارای سه پاتوار میباشد. که در بین آنها، فرم آسیایی شانکر (شانکر A) X. axonopodis pv. citri رایجترین و شدیدترین فرم این بیماری میباشد. این پاتوژن که به دلیل نهال های آلوده، بارانهای توام با باد، روزنه ها و زخمهای روی درخت شیوع یافته را میتوان با کاشت نهال پیوند شده روی پایه هایی با رشد کمتر مثل نارنج سه برگ یا Poncirus trifoliata هرس شاخه های آلوده، حذف درختان آلوده و سوزاندن بقایا، ضدعفونی کردن ابزارها و تجهیزات، استفاده از باد شکن و استفاده از ترکیبات مسی و محلول بوردو مدیریت نمود. با عنایت به منابع انتشار یافته در این خصوص تاکنون، هدف از این تحقیق مروری بر بیماری شانکر مرکبات و مدیریت آن میباشد.

؛ ، X. Axonopodis ، زخم، کنترل شانکر، لیمو، نهال