بررسی ساختار شهرسازی ایرانی -اسلامی

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: کنفرانس بین المللی معماری، شهرسازی، عمران، هنر و محیط زیست؛ افق های آینده، نگاه به گذشته
  • کد COI اختصاصی: ICAUCAE01_1404
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 776
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

منیر قاجاری

کارشناس معماری

چکیده

این مقاله با هدف بررسی ساختار شهرسازی ایرانی -اسلامی و به مهمترین عناصر کالبدی تشکیل دهنده آن در ایران پیش و پس از اسلام اشاره ای داشته باشد که بسیاری از این مطالعات فقط به مقاطع خاصی از تاریخ و معرفی مکان های شهری پرداخته شده است. روش تحقیق بر اساس روش توصیفی - تحلیلی می باشد. بررسی روند تغییرات ساختار شهرهای ایران در دو دوره پیش و پس از اسلام مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد. تاثیرات مراکز حکومتی و نظامی در ساختار شهر بسیار بوده است. در واقع ساختار سیاسی شهرهای ایرانی در هر دو دوره با نهاد دین اتباط مستقیمی دارد و عامل دین تاثیری جدی بر ساختار شهری داشته است. توسعه شهرهای ایرانی بر پایه زیرساخت ها و استخوان بندی ظاهری شهرهای قبل از اسلام ،ادامه پیدا کرده است. در این مقاله به بررسی چگونگی تغییر ساختار شهر ایرانی با ورود دین و آیین جدید می پردازد. شهرنشینی در ایران در دوره ساسانی (پیش از اسلام) و دوره صفویه (پس از اسلام) نقش مهمی در روند تمدن ایران داشته است. دوران پیش از اسلام بر اساس طبقات اجتماعی، شهر به دو بخش تقسیم می شد: بخش اول دژ حکومتی و شار میانی که مربوط به حکومت و وابستگان آن است و بخش دوم شار بیرونی و بازار می باشد. پس از ورود اسلام به ایران، جامعه طبقاتی گذشته متلاشی شده و در ساختار شهرها نمود پیدا می کند. شکل گیری ساختار شهر ایرانی پس از اسلام ابتدا بر اساس مرکزیت عمومی شامل مسجد، مدرسه، ارگ و بازار بوده است. تفاوت مکان های جفرافیایی باعث ظهور تمدن های مختلف شهری شده است. شناخت هر پدیده و درک فرایند تاریخی و تحول آن به این دلیل اهمیت دارد که به کمک آن می توان مسایل و سوالات وضع موجود آن پدیده را پاسخ داد و آیندهی آن پدیده را تخمین زد. امید است این پژوهش بتواند گامی رو به جلو در دستیابی به اصول شهر ایرانی -اسلامی بردارد.

کلیدواژه ها

مفهوم شهر، شهر اسلامی، شهر ایرانی، ساختار شهر، استخوان بندی شهر

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.