سماء السادات سید خاموشی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد
رضا شکوری - استاد یار ، دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد
محمد حسین آیت اللهی - استاد یار ، دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد

در حال حاضر، شهر ها و سایر عواملی که ساخته و پرداخته ی آدمی در محیط زیست او است، دستخوش بی شکلی و نا به سامانی است.پیشرفت علوم، ساخت و ساز صنعتی، انبوه سازی، روش های جدید ساخت و جنبش های معماری به شدت مسکن را تحت تاثیر قرار داده اند. نیاز فراوان به مسکن، انبوه سازی را به عنوان جزء جدایی ناپذیر معماری مسکن مطرح می کند. تولید مسکن از قطعات بزرگ و هم شکل، آن را غیر قابل تغییر می کند. تمامی این عوامل موجب می گردند، مسکن بر اساس خواست و نیاز بهره بردار شکل نگیرد و در اکثر موارد بهره بردار خود را با شرایط مسکن جدید منطبق می سازد. از یک طرف با توجه به حالت های مختلف روحی و وروانی انسان در طی زمان و تغییر شرایط اجتماعی، نیاز به تغییر پذیری و دریافت پاسخ مختلف از محیط احساس می شود.، از این رو لازم است مسکن امروز، خود را با شرایط جدید زندگی انسانی تطبیق دهد و موضوع تغییر را چه در مرحله شکل گیری و چه در طول زمان بهره برداری ، به عنوان اصلی جدید بپذیرد.در اکثر موارد در ارزیابی پس از ساخت، به این نتیجه می رسند که تغییر به دلایل زیادی در ساختمان امری ضروری است ولی اگر در برنامه ریزی طرح دیده نشده باشد امری بسیار سخت و حتی غیر ممکن است.در این پژوهش پس از مروری بر ادبیات کتابخانه ای، مفاهیم مرتبط با نیاز هایی که انسان در رابطه با عامل زمان با آن سر و کار دارد بررسی می شود و سپس در حوزه مسکن کاربرد مفاهیم به بحث گذاشته می شود.نتایج این تحلیل نشان می دهد که مفاهیم تغییر پذیری، تطییق پذیری و انعطاف پذیری هر کدام در رابطه با نیاز در حال تغییر انسان کاربرد داشته و در نهایت راهکارهایی که بتوان در زمان برنامه ریزی و طراحی مسکن برای معمار مورد استفاده قرار گیرند ارایه می گردد.

تغییر پذیری، تطبیق پذیری، انعطاف پذیری، نیاز انسان، مسکن