سمیرا عرب - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران
غلامعلی حاتم - استاد دانشگاه، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران

هنر خاتم کاری از جمله هنرهای سنتی و ملی سرزمین ایران، که پیشینه آن با استناد به رحل چوبی موجود در موزه متروپولیتن به دوره ایلخانان باز می گردد. در تاریخ پر فراز و نشیب این هنر همواره شاهد آثار شاخص هستیم که زینت بخش موزه ها است یا به عنوان عنصر تزیینی در معماری، کنار دیگر عناصر خودنمایی میکند. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی به بازشناسی، بررسی تحولات بنیادی و نوآوری های آثار خاتم کاری پرداخته است. مسیله اصلی در این پژوهش، تبیین شاخصه ها و مولفه های نوآوری در تکنیک و روش های ساخت در تمام دوره های این هنر و همچنین معرفی و بررسی آن مولفه ها در دو اثر شاخص که از بهترین های این هنر می باشند. نتایج حاصل از مطالعات این پژوهش، ضمن معرفی آثار شاخص این هنر، تبیین تکنیک های جدید در طرح و نقش، مواد و مصالح اولیه و نمود آن در آثار هر دوره می باشد. همچنین مشخص شد که این هنر در تمام دوره های تاریخی خود اثری قابل توجه از خود برجای گذاشته است، شاید در برهه ای از زمان دچار کندی و رکود موقت شده باشد، اما توقف کامل نداشته و همواره به سوی کمال و شکوفایی تمایل داشته است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و در نهایت تحلیل داده ها و نتیجه گیری انجام پذیرفته است.

خاتم کاری، خاتم سازی، خاتم کاری تالار کاخ مرمر، خاتم کاری تالار مجلس شورای ملی