بررسی سیر اهمیت شکل گیری معماری فضاهای تجاری

پاساژ (passage) در زبان انگلیسی به معنی محل عبور وگذر و فضای دسترسی از یک ساختمان به ساختمان دیگر است. در انگلیسی به ویژه در فرانسه به بعضی از مسیرهای حرکتی که در دو سوی آنها شماری فضای تجاری قرار داشت نیز پاساژ گفته میشد. در ایران فضاهایی با تعریف اخیر از اوایل قرن حاضر به تدریج شکل گرفت و در اصطلاح عمومی پاساژ به مفهوم یک فضای تجاری پیرامون یک معبر محدود یا یا یک فضای باز یا فضای مرکزی سرپوشیده دانسته شده است. از اواخر دوره قاجار به تدریج خیابان به معنای معبری مستقیم که برای عبورکالسکه مناسب بود در تهران شکل گرفت و کم کم فضاهای تجاری و عمومی در دو سوی آن ساخته شد. اشاره شده است که نخستین پاساژ در خیابان لاله زار که گویا در دوره رضاشاه و در هنگامی که بوذر جمهر، شهردار تهران بود، در ادامه خیابان لاله زار ساخته شد این پاساژ توسط مظفر فیروز پسر بزرگ فرمانفرما، ساخته شد و در آن شماری فروشگاه، سینما، تماشاخانه و رستوران ایجاد شد. بعدها در همان خیابان و همچنین خیابان لاله زار شماری پاساژ طراحی و ساخته شد طراحی و ساخت پاساژ در بسیاری از موارد در ایران در خیابانها و کنار راههای پر تردد و پر رونق تجاری شکل میگرفت به گونهای که دلایل شکل گیری آن کم و بیش مانند سراهای درون بازار بود. به عبارت دیگر بسیاری از پاساژها غالبا در کنار راههای پر رونق تجاری و اداری شکل میگرفته است.