پریا گرجی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
کورش لطفی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

امروزه مبحث هویت مکانی شهروندان شهر از مسایل بسیار مهم زندگیشهری در جهان و ایران است. عوامل و عناصر مختلفی می توانند در زمینههویت مکانی شهروندان اثر گذار باشند که یکی از مهم ترین آن ها منظرشهری است. در واقع، دو مقوله هویت و منظر شهر دارای تعاملات و پیوندهایمتقابلی هستند. در ایران طی دهه های گذشته برنامه ها و اقدام هایمتخصصان و متولیان مسایل شهری بر دو مقوله منظر و هویت شهری موردغفلت واقع شده اند و کمتر به آن ها توجه شده است. هدف از انجام اینپژوهش با توجه به اهمیت موضوع، بررسی رابطه کیفیت منظر شهری و نقشآن در ایجاد هویت مکانی شهروندان می باشد. به منظور انجام این مطالعه،نیاز به بستر جغرافیایی مناسب بوده است، لذا محله عامری که در قلب شهراهواز قرار گرفته و به عنوان هسته اولیه شهر اهواز شناخته می شود، به عنوانواحد بررسی انتخاب شد و منظر شهری آن مورد کاوش و ساکنان آن موردپرسش قرار گرفتند. روش انجام پژوهش تحلیلی تبیینی بوده است. هم چنین گردآوری اطلاعات به دو روش کتابخانه ای و میدانی (با استفاده از ابزارهایپرسشنامه و مشاهده) انجام شده است.بر اساس تحقیقات بین متغیرهای هویت مکانی و کیفیت منظر شهری رابطهمستقیم معنی دار وجود دارد. به این ترتیب که کاهش یا افزایش یکی بهکاهش یا افزایش دیگری منجر می گردد. یافته های پژوهش حاضر نشان داددر محله عامری اهواز کیفیت منظر شهری در سطح نازلی قرار گرفته است کهبا پایین بودن هویت مکانی و حس تعلق به مکان در ساکنان این محله رابطهدارد. به نظر می رسد توجه به افزایش کیفیت منظر شهری بتواند در افزایشحس هویت مکانی و تعلق به مکان و به تبع آن حیات اجتماعی مناسبترشهروندان نقش داشته باشد. این یافته ها از احساس نیاز به تدوین طرح هایموضعی نوسازی و احیای بافت های تاریخی و فرسوده شهر با استفاده از بومیسازی تیوری منظر و نگرش سیستمی به شهر حکایت دارند.

منظر شهری، هویت مکانی، محله، محله عامری