فریبا فتحی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قشم

در هر اثر معماری عوامل مختلفی چون، اقتصاد، اقلیم، سیاست، فرهنگ و عوامل دیگری نقش دارند. در هر بنا با توجه به کاربرد و عملکرد آن، هریک از عوامل ذکر شده می تواند پررنگ تر از دیگری ظاهر شود. در مورد معماری خانه، چون انسان بیشتر وقت خود را در محیط خانه سر می کند، باید دقت بیشتری به نیازهای روحی- روانی و فیزیکی او گردد. با توجه به نیازهای انسان می توان دریافت که در معامری خانه های سنتی علاوه بر پاسخگویی به نیازهای فیزیکی انسان، هر خانه منعکس کنند فرهنگ جامعه و واکنش های انسانی به آن فرهنگ حاکم بر جامعه بوده است. معمار سنتی از یک سو، خود عنصری از جامعه بوده است و فرهنگ را می شناخته و از سوی دیگر شناخت کافی از کارفرما داشته است. وی با آشنایی به بستر (فرهنگ) به نیازهای کارفرما پاسخ می داده است. در گذشته به دلیل عدم نفوذ اندیشه های بیگانه در هر مرز و بوم معماری سنتی هر منقطه برگرفته از همان بستر بوده است و کمتر تحت تدثیر عوامل غریبه و ناآشنا به بستر قرار می گرفته است. فرهنگ در واقع جزء لاینفکی از معماری سنتی بوده است. فرضیه مطرح شده در این پژوهش عبارتند از: فرهنگ، یکی از عوامل اصلی شکل گیری زبان الگوی خانه های قاجاریه در شیراز است.

فرهنگ، شکل گیری، زبان الگو، خانه های قاجار، شیراز