مهدی تویسرکانیان - مدیریت ارزیابی عملکرد، بازرسی و پاسخگویی به شکایات شهرداری مشهد
محسن نعیمی مقدم - مدیریت نظارت و ساماندهی مشاغل شهری حوزه معاونت خدمات و محیط زیست شهری شهرداری مشهد
کوروش باوندی - حوزه معاونت خدمات و محیط زیست شهری شهرداری مشهد
محمدرضا کریم زاده - شهرداری منطقه ۱ مشهد

در حال حاضر خسارات ناشی از انتشار آلایندهها در تهدید سلامت و بهداشت انسانها از اهمیت بیشتری برخوردار شده در این میان مشاغل آلاینده و مزاحم نیز علاوه بر آلودگی دیداری و شنیداری به مبلمان شهری آسیب می رساند. و گاهی اوقات باعث اختلال در رفت و آمد، بد منظره کردن چهره شهر، ایجاد آلودگی صوتی و گاهی اشغال و سد معبر در معابر شهری می شود و بدنبال آن موضوع انتقال اصناف آلاینده به خارج از محدوده شهرها به یکی از مهمترین استراتژیهای اتخاذ شده دولتها در این زمینه مبدل گردیده است. هر چند قانون در مورد مشاغل مزاحم تدابیری اندیشیده است و ممانعتهایی در مورد تاسیس و تغییر مکان این مشاغل به عمل میآورد ولی به نظر اجرای این موارد قانونی و تسریع در روند اجرایی آن نیاز به تدوین قوانین دیگری دارد.در این میان برنامهریزی انتقال اصناف و صنایع آلاینده باید بگونهای دقیق و جامع صورت پذیرد تا انتقال اصناف و صنایع آلاینده به تفکیک و به صورت مرحلهای و به ترتیب تقدم و تاخر (با توجه به شدت آلایندگی) آنها انجام شود و مشکلات و مسایل آن بررسی شود تا بتوان مشکلات مربوطه را در هنگام اجرای طرح، کاهش یا رفع کرد. در پژوهش حاضر ضمن مطالعه بایدها و نبایدهای حضور صنایع در درون شهرها و اشاره بر وظایف مدیریت برنامهریزی و نظارت بر ساماندهی اصناف و مشاغل شهری، تدابیر قانون(شهرداری) در مورد مشاغل مزاحم و آلاینده، به بررسی نقاط قوت و ضعف حضور کارخانههای صنعتی که در طی دوران گسترش و توسعه شهری، خواسته یا ناخواسته در وسط شهرها واقع شدهاند و نیز تحلیل ابعاد ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی ایمنی و حفاظت و در نهایت فرهنگی ساماندهی پرداخته شد و نتایج بیانگر آن بود که در ساماندهی اصناف و مشاغل مزاحم و آلاینده برخورد قهری و پلمپ واحدهای تجاری نمیتواند راهکاری مناسب باشد. در وهله اول ضمن توقف صدور مجوز و پروانه کسب در بافت مسکونی، میتوان با ایجاد شهرکهای تخصصی خودرویی، و... در خارج شهرها زمینه انتقال این مشاغل را فراهم کرد. در مسیر فوق اعطای وامهای کم بهره و کمک به خرید واحدهای تجاری شهرکهای مذکور، تبلیغ و تشویق شهروندان به مراجعه به شهرکهای تخصصی، ایجاد امکانات رفاهی و مالی در این شهرکها، حذف یا کاهش عوارض سالیانه واحدهای تجاری و... میتواند در تسریع انتقال اینگونه مشاغل به شهرکهای تخصصی موثر باشد.

اصناف،آلاینده، ساماندهی، مدیریت شهری، جامعه ایمن