علی نجفی توانا - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، گروه حقوق، تهران، ایران
علی رضا خادم ازغدی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، گروه حقوق، تهران، ایران

جرایمی که آسیب بیشتر به اجتماع وارد نماید، مستوجب تدابیر ویژه ای در برخورد قانونگذار با حالت خطرناک مرتکبین آن است. محکومیت موثر کیفری به عنوان نهاده خاص قانونی، از گذشته تاکنون مورد توجه قانونگذار کشورهای مختلف بوده است. مجازات هایی در قانون کشورها مشخص شده که در صورت حکم دادگاه به محکومیت به آن مجازات های مشخص و سنگین، آثار محکومیت موثر کیفری بر محکوم بار می گردد که مصداق اصلی آن، ایجاد سوء پیشینه برای محکوم است. متاث6ر از رویکردهای کیفری مختلف در نظام تقنینی هر کشور، شاهد جنس برخوردهای متفاوتی در مقام تحمیل آثار این نوع محکومیت ها بر چنین محکومینی می باشیم که برخی صبغه کیفر و برخی دیگر، از سنخ اقدامات تامینی و اصلاحی می باشند. طبعا0 تفاوت در نوع برخورد قوای حاکم، با این محکومین آثار مستقیمی در بازه زمانی در خصوص نمایان شدن کم و کیف توفیق هر کشوری جهت دستیابی به اهداف نوین مجازات که همان بازپروری و اصلاح مجرم و امکان بازگشت مفید وی به زندگی اجتماعی است، می گردد. در تحقیق حاضر، سعی بر آن شده تا تاثیرپذیری نهاد محکومیت موثر کیفری در بعد تقنین در ایران، نسبت به آموزه های علم جرم شناسی، در قالب 4 مبحث ناظر بر مکاتب گذشته و دیدگاه های نوین جرم شناسی و از مناظر مختلف مورد بررسی قرار گیرد. در نتیجه تحقیقات علم جرم شناسی اثبات شده است که در حیطه تعیین آثار محکومیت موثر کیفری توسط نهاد قانونگذاری، برخورد تامینی و اصلاحی با مرتکبین جرایم5 مستوجب این نوع محکومیت، در پیش گرفتن راهی صواب است که ضمن تامین و پیشگیری از آسیب رسیدن به جامعه بابت حالت خطرناک مجرم، امکان اصلاح مرتکب و بازگشت نسبی وی به زندگی اجتماعی به صورت یک شهروند بهنجار و در نتیجه، کاهش آمار تکرار جرم را بطور معناداری افزایش می دهد.

محکومیت موثر کیفری، مجازات تبعی، محرومیت از حقوق اجتماعی، سوء پیشینه، اعاده حیثیت