فاطمه سعیدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه دین دانشگاه تهران
عبدالرسول کشفی - دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران

در تصویر کلاسیک از معرفت سه مقوله واقع و بهتبع آن صدق و توجیه اموری مستقل از ذهن و ذهنیات فاعل شناسا محسوب میشوند. اما نسبیگرایان استقلال این امور را از ذهن و ذهنیات فاعل شناسا انکار میکنند و بر این باورند که هر سه مقوله، یا دستکم برخی از آنها با توجه به نیازها، ارزشها و علایق اجتماعی شکل میگیرند و به بیاندیگر برساخته اجتماعی اند، درنتیجه معرفت مقولهای نسبی است و از جامعهای به جامعهای و از جامعهای در یک زمان به همان جامعه در زمان دیگر متفاوت است. حاصل این نوع نگرش به معرفت، نظریهای است که امروزه با عنوان نسیبیگرایی معرفت- شناختی معروف است. پل بوقوسیان ، فیلسوف معاصر از ناقدان برجسته نسبیگرایی معرفتشناختی است. این مقاله با تکیه بر آرای پلبوقوسیان به بررسی و نقد نوعی از نسبیگرایی معرفت شناختی میپردازد که ناشیاز ساختهانگاری واقع است و ضمن نشان دادن مخدوش بودن این نظریه میکوشد برخی آرای بوقوسیان در این زمینه را مورد بررسی و نقد قرار دهد.

ساختهانگاری واقع، عینیگرایی، نسبیانگاری