محمدمهدی اردستانی - استادیار فلسفه، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلا می

ملاک درست شناخت صحیح، مطابقت شناخت با واقع است و در رابطه با واقع عنوان نفسالامر مطرح میشود. یکی ابتکارات بنیادین فلسفی علامهطباطبایی که هم به حوزه هستیشناسی و هم به حوزه شناختشناسی مرتبط است، نظریهای بدیع در مورد نفسالامر است. ایشان در تفسیری جامع و با نشان دادن تاثیر مبنای فلسفی اصالت وجود در مساله نفسالامر از جهت هستی شناختی و با لحاظ مشکلات مطابقت شناخت با نفسالامر از جهت شناختشناسی، نفسالامر را به ظرف مطلق ثبوت وتحقق یا ثبوت مطلق یا ثبوت عام تفسیر نموده است . بر اساس این تفسیر، ثبوت نفس الامری عبارت است از ثبوت عام ی که هم شامل موجود حقیقی می شود و هم شامل اموری که با اعتبار و توسعه اضطراری و ریشهدار عقل موجودیت و ثبوت پیدا میکنند و به تعبیر دیگر، ثبوت نفس الامری، ثبوتی اعم از ثبوت حقیقی و ثبوت اضطراری است. این تفسیر، رویکردی نوین در ملاک درست شناخت صحیح، یعنی مطابقت شناخت با نفسالامر ایجاد میکند؛ زیرا بر اساس این تفسیر، میزان در سنجش شناخت صحیح، مطابقت با ظرف مطلق ثبوت خواهد بود.

ملاک شناخت، واقع، نفسالامر، خود شیء، عقل فعال، مطلق ثبوت، ثبوت حقیقی، ثبوت اضطراری