بی تا قاسمی - کارشناس ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
رامین حسینی - دانشیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی
فاطمه دهقان نیری - استادیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزیدانشکده فنی مهندسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

گیاه درمنه (Artemisia annua)به دلیل تولید آرتمیزنین با خاصیت های مختلف مانند مقابله باپلاسمودیمهای عامل بیماری مالاریا و درمان انواع سرطانها، دارای اهمیت ویژه میباشد. در اینمطالعه به منظور بررسی تاثیر الیسیتور نانوکبالت و نانو کیتوزان روی میزان بیان ژنهای کلیدیمسیر بیوسنتزی آرتمیزنین ( SQSو DBR2)و مقدار تولید این ماده در سوسپانسیون سلولی درمنهاز غلظت های 2/5 ،0/25و 5میلی گرم در لیتر نانوکبالت و 10 ،5و 15میلی گرم در لیتر نانوکیتوزان در چهار بازه زمانی 48 ،24 ،8و 72ساعت استفاده شد. بیشترین میزان تولید آرتمیزنین درتیمار 5میلی گرم در لیتر نانوکبالت و بعد از 24ساعت حاصل شد. در تیمار فوق، تولید آرتمیزنیننسبت به نمونه شاهد 2/25برابر افزایش داشت .(113/ 35 µg/g d.wt)همبستگی معکوس و معنی-داری بین بیان دو ژن SQSو DBR2با میزان تولید آرتمیزنین در تیمارهای مختلف نانوکبالتوجود داشت. همچنین افزایش میزان غلظت نانوکبالت در بازه زمانی 72ساعت و افزایش غلظتنانوکیتوزان در بازه زمانی 48ساعت، باعث کاهش معنیداری در بیان ژنهای SQSو DBR2شد. نانوذرات مورد مطالعه، در غلظت های بالا و در بازه های زمانی ذکر شده با کاهش بیان ژن-های SQSو DBR2 به عنوان ژن های دخیل در مسیرهای انحرافی بیوسنتز آرتمیزنین، باعثافزایش میزان بیوسنتز این ماده شد

qRT-PCR،HPLC،Artemisia annua،آرتمیزنین،نانوکبالت،نانوکیتوزان