حسن اسماعیل زاده - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

معادلیابی واژگان قرآنی مستلزم ریشهیابی دقیق، بررسی سیر تطور آنها و سیاق آیات میباشد. واژه مجنون در قرآن کریم، 7 بار خطاب به پیامبر اکرم (ص)، 2 بار خطاب به حضرت موسی(ع)، 1 بار خطاب به حضرت نوح(ع)و 1 بار به صورت عام نازل شده است. بر اساس نظریه معنی در ترجمه، هر کلمه ای که در بافت کلام قر ار میگیرد، معنی خود را بر کلمات قبل و بعد از خود بنا میکند و خود نیز به نوعی تعیینکننده معنای کلمات نزدیک به خود است. واژه مجنون در قرآن با واژههایی چون کاهن ، ساحر ، معلم و شاعر آمده است. با یک نگاه اجمالی به این کلمات و جایگاه رفیع آنها نزد عرب جاهلی، روشن میشود که واژه مجنون نیز از جایگاه مشابهی برخوردار بوده است. در این پژوهش، با مراجعه به آیات م ورد نظر و نیز تفسیر و ترجمه آنها و تحلیل عناصر تعیینکننده مفاهیم آیات، در پی تبیین زوایای مغفول از دید اغلب مترجمان قرآن به زبان فارسی هستیم ک ه به صورت یکنواخت، تمام این واژهها را دیوانه ترجمه کردهاند. در نتیجه این بحث مشخص شد واژه مجنون که خطاب به پیامبر(ص)نازل شده، با توجه به مقبولیت ایشان در جامعه قبل از بعثت و اعتقادات آنان در مورد شاعر، نمیتواند به معنای دیوانه باشد و جنزده یا خود لفظ مجنون که هر دو کلمه نوعی ارتباط با جن را به ذهن مخاطب متبادر میکنند، همراه با شرح و توضیح، مناسب ترین معادل برای واژه مجنون در این آیات است.

قرآن کریم، پیامبر(ص)، ترجمه، مجنون، نظریه معنی