علی اصغر تقوایی ابریشمی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
علی رضا تقوایی ابریشمی - عضو انجمن علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست- دانشگاه فردوسی مشهد

کشور ایران بنا به موقعیت جغرافیایی خا ص و ناهمواریهایی بسیار پراکنده و تأثیر عواملی از قبیل ورود توده هوای خارجی از مناطق خشک و نیمه خشک جها ن به شمار می رود. میزا ن بارندگی در ایران 33 % متوسط بارندگی کره زمین است ولی همین مقدار بارندگی نیز پراکنش زمانی و مکانی مناسبی نداشته بطوریکه حدود 33 % بارندگی در بیش از نیمی از کشور در کویر مرکزی و حدود 33 % دیگر از کل بارندگی در سطحی حدود10 % از مساحت کل کشور و حدود 33 %بقیه در سایر نقاط ایرا ن صورت می گیرد.لذا محدودیت آب و اهمیت آن از دیرباز مورد توجه ایرانیان قرار داشته است. در بسیاری از مناطق کشور که جزء مناطق خشک محسوب می شود، تأمین آب مورد نیاز بخشهای مختلف تنها از منابع آ ب زیرزمینی امکا نپذیر است.لذا این منابع از مهمترین عوامل توسعه اقتصادی و اجتماعی این مناطق به شمار می رود.جلوگیری از تخریب و نابودی این منابع در صورتی امکان پذیر خواهد بود که برنامه ریزی اصولی و صحیح در بهره برداری و نگهداری از آنها تدوین و اجرا گردد. در این راستا، استفاده بهینه از منابع آبهای سطحی و سیلابها در تغذیه سفره ها ی آ ب زیرزمینی و تأمین آب مورد نیاز در بخشهای کشاورزی، شرب وصنعت همواره به عنوان عامل مؤثر و مهم تلقی می گردد بطوریکه پیشرفتهای حاصل شده توسط نیاکان ما درمورد ذخیره و استفاده بهینه از سیلابهای فصلی و آبهای جاری دائمی به اشکا ل مختلف مثل سدهای بزر گ قدیمی، کاریزها نشانه خوبی از این مدعا هستند.

مدیریت ، تخصیص بهینه، منابع آب ، آبخوانها، مخازن طبیعی ، سد های زیر زمینی