عبداله درگاهی - مربی و عضو هیات علمی گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده پزشکی خلخال دانشگاه علوم پزشکی اردبیل ایران
علی الماسی - استاد گروه مهندسی بهداشت محیط، عضو مرکز تحقیقات توسعه اجتماعی و ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
محمد سلطانیان - استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
پریسا زارعی - دانش آموخته کارشناسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

فنل و مشتقات آن از جمله مواد سمی هستند که دراثر پیشرفت زندگی انسان و توسعه صنعتی ناشی از آن به منابع مختلف محیطی راه پیدا کرده اند.هدف از این پژوهش، تاثیر ملاس برمیزان حذف فنل توسط راکتورهای بی هوازی درمقیاس آزمایشگاهی بود. در این پژوهش، از پنج راکتور بسته(5 ارلن مایر مجهز به سیستم کنترل نفوذ هوا و گاز) در مقیاس آزمایشگاهی استفاده شد. حجم راکتورها ثابت و حجم نهایی محتویات هر راکتور550میلی لیتر بود. در راکتورها،فنل با غلظت ثابت 100 میلی گرم در لیتر درمجاورت ملاس چغندرقند (ماده آلی قابل تجزیه زیستی به عنوان سابستریت کمکی) و COD با غلظت های 1000،2000،5000،10000و500 میلی گرم در لیتر تحت شرایط بی هوازی مورد آزمایش قرار گرفت. برای هر غلظت از ماده آلی قابل تجزیه زیستی و فنل با غلظت ثابت، 5زمان ماند(40،30،20،10و50 روز) برای راکتورها در نظر گرفته شد. تمامی مراحل نمونه برداری و انجام آزمایش ها در این پژوهش مطابق با دستورالعمل های کتاب روش های استاندارد انجام شد. در هر پنج راکتور با گذشت زمان، غلظت اولیه فنل و CODکاهش پیوسته ای نشان داد ولی برای هر زمان ماند مشخص با افزایش غلظت COD اولیه ،میزان حذف آن کاهش یافت. افزایش غلظت COD اولیه تا یک محدوده مشخص با افزایش مواد الی اکسیژن خواه همراه بود و بعد از این محدوده از میزان حذف CODبه آرامی کاسته شد. این پژوهش نشان داد میزان حذف فنل نیز با افزایش زمان مماند افزایش دارد، ولی با افزایش غلظت ماده قابل تجزیه زیستی متناسب نیست . پس از گذشت 50 روز در مجاورت 1000 میلی گرم در لیتر سابستریت کمکی، میزان حذف فنل در راکتورها به 98/62 درصد رسید. نتیجه بررسی ناشن داد که بالاترین میزانحذف فنل در راکتورها درزمان ماند 50 روز و در غلظت های 1000 تا 2000 میلی گرم در لیتر COD قابل تجزیه و زیستی، رخ می دهد.

فنل، ملاس،COD،راکتوربی هوازی