سیدروح اله موسوی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه پیام نور واحد مشهد
محمود ولی زاده - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور
عباس ابهری - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور
علی معصومی - استادیار گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور

گونه اسپند با نام علمی harmala Peganum گیاهی علفی و چند ساله از تیره Zigophyllaceae می باشد. رنگ برگ ها سبز رنگ و گلها سفید تا سبز است همچنین میوه دارای چندین بذر و سیاه رنگ است. گیاه اسپند حاوی ترکیبات شیمیایی مختلفی است . بعضی از مهم ترین آنها آلکالویید شامل هارمین، هارمالول و پگانین می باشد که در ریشه، بذر و نشا یافت می شود . هدف این مطالعه شناسا یی ارتباط بین تولید متابولیت های ثانویه و ارگانوژنز می باشد بنابراین اولین مرحله بدست آوردن سیستم باززایی گیاه می باشد. بدین منظور ریز نمونه های برگی، هیپوکوتیل و جنین برش خورده در تیمار های مختلف هورمون های BAP) 0 ،5/0 ،1 و 2 (میلی گرم بر لیتر و NAA) 0 ،25/0 و 5/0 (میلی گرم بر لیتر کشت داده شدند. نتایج نشان داد که میزان کالزایی و باززایی ریز نمونه ها در تیمار 5/0 میلی گرم بر لیتر BAP و 5/0 میلی گرم بر لیتر NAA مشاهده شد.

اسپند، کالزایی، باززایی