حسن سخدری - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام، گروه علوم دامی دانشگاه کردستان
عباس فرشاد - دانشیار و عضو هیات علمی گروه علوم دامی دانشگاه کردستان
جلال رستم زاده - استادیار و عضو هیات علمی گروه علوم دامی دانشگاه کردستان
فاطمه بحری بیناباج - استادیار و عضو هیات علمی گروه علوم دامی دانشگاه گنبد کاووس

هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات یک آنتی اکسیدان آنزیمی(سوپر اکسید دیسموتاز) و یک آنتی اکسیدان غیر آنزیمی (ویتامین E) در قبل انجماد برپارامترهای اسپرم اپیدیدیمی گاو بعد از انجماد و یخ گشایی بود. در این پژوهش پس از اسپرم گیری از 16 عدد بیضه گاو مقدار 0/1 میلی مولار ویتامین E و 100 واحد بین المللی سوپر اکسیددیسموتاز را به صورت جداگانه به رقیق کننده تریس-زرده تخم مرغ افزوده شد. یک تیمار به صورت ترکیبی از هر دو آنتی اکسیدان بود . سپس نمونه ها منجمد و در ازت مایع نگهداری شدند. پس از یخ گشایی پارامترهای تحرک و تحرک پیش رونده اسپرم با استفاده از سیستم آنالیز کامپیوتری(کاسا) و پارامترهای زنده مانی، سلامت آکروزوم و سلامت غشای پلاسمایی به ترتیب با رنگ آمیزی ایوزین-نیگروزین، فرمالین سیترات و هیپواسموتیک ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که افزودن 0/1 میلی مولار ویتامینE به رقیق کننده توانست پارامترهای سلامت غشا و آکروزوم را نسبت به کنترل به طور معنی داری (P<0/001) افزایش دهد. سوپراکسید دیسموتاز توانست پارامترهای جنبایی، جنبایی پیش رونده و سلامت آکروزوم را به طور معنی داری در سطح(P<0/001) و همچنین پارامتر زنده مانی (P-0/046) و سلامت غشا(P<0/002) را نسبت به کنترل افزایش داد. تیمار ترکیبی ویتامین E و سوپر اکسید دیسموتاز (E+SOD) سبب افزایش معنی داری (P<0/001)درپارامترهای جنبایی،جنبایی پیش رونده و سلامت آکروزوم شد. همچنین این تیمار توانست زنده مانی اسپرم را نیز به طور معنی داری(p-0/002) افزایش دهد. نتایج این آزمایش نشان می دهد که استفاده از این آنتی اکسیدان ها بخصوص سوپر اکسید دیسموتاز در رقیق کننده احتمالا می تواند کیفیت اسپرم گاو را پس از انجماد و یخ گشایی بهبود بخشد.

انجماد اسپرم، ویتامین E،سوپر اکسید دیسموتاز، کاسا