زهرا استیری - استادیار دانشگاه حکیم سبزواری
رسول زیدآبادی - استادیار دانشگاه حکیم سبزواری
سمیه باقرزاده بجستانی - دانشجوی کارشناسارشد دانشگاه حکیم

اگر توجه از مهمترین محدودیتهای اثرگذار بر یادگیری و اجرا باشد، کانونی کردن آن روشی برای افزایش یادگیری است و دستورالعملهای توجه در سطوح مختلف یادگیری نقش مهمی دارد. با این وجود پژوهش هایی که به بررسی مراحل یادگیری و تعامل آن با کانون توجه پرداخته باشد بسیار اندک است. تحقیق حاضر با در نظر گرفتن تعامل بین کانون توجه و مراحل یادگیری به بررسی اثر ترتیب ارایه دستورالعمل های کانون توجه طی مراحل یادگیری پرتاب آزاد بسکتبال پرداخته است.20 دانش آموز مبتدی 17 سال بر اساس نمرات پیش آزمون و تغییردر ترتیب ارایه کانون توجه به دو گروه کانون توجه درونی – بیرونی و بیرونی – بیرونی تقسیم شدند. آزمودنی ها در مرحله اکتساب طی 4روز هر روز طی 5 بلوک 12 کوششی به تمرین پرتاب آزاد بسکتبال پرداختند. 48 ساعت پس از آخرین جلسه آزمون های یادداری و پس از ده دقیقه آزمون انتقال انجام شد. اگر توجه از مهمترین محدودیتهای اثرگذار بر یادگیری و اجرا باشد، کانونی کردن آن روشی برای افزایش یادگیری است و دستورالعملهایتوجه در سطوح مختلف یادگیری نقش مهمی دارد. با این وجود پژوهش هایی که به بررسی مراحل یادگیری و تعامل آن با کانون توجهپرداخته باشد بسیار اندک است. تحقیق حاضر با در نظر گرفتن تعامل بین کانون توجه و مراحل یادگیری به بررسی اثر ترتیب ارایهدستورالعمل های کانون توجه طی مراحل یادگیری پرتاب آزاد بسکتبال پرداخته است. دانش آموز مبتدی 17 سال بر اساس نمرات پیش آزمون و تغییردر ترتیب ارایه کانون توجه به دو گروه کانون توجه درونی – بیرونی و بیرونی – بیرونی تقسیم شدند. آزمودنی ها در مرحله اکتساب طی 4روز هر روز طی 5 بلوک 12 کوششی به تمرین پرتاب آزاد بسکتبال پرداختند. 48 ساعت پس از آخرین جلسه آزمون های یادداری و پس از ده دقیقه آزمون انتقال انجام شد. در تحلیل داده ها از آزمون های t وابسته و مستقل استفاده شد. یافته ها نشان داد بهبود معناداری در نمرات دقت شوت ازمرحله یادداری در هر دو گروه ایجاد شده است. همچنین یافته ها در آزمون یادداری تفاوتی را بین دو گروه نشان ندادp=0.401 ولی در آزمون انتقال بین دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده شد p=0.001 گروه (توجه درونی- بیرونی) تعمیم پذیری بیشتری را نسبت به گروه (توجه بیرونی- بیرونی) ایجاد می کند. مطابق فرضیه کاهش خودکاری مهارتها کانون توجه درونی برای افراد مبتدی (مراحل اولیه یادگیری) مناسب است و درسطوح بالای مهارت (مراحل انتهای یادگیری) کانون توجه درونی مشکل آفرین است.

کانون توجه بیرونی، کانون توجه درونی، مراحل یادگیری، یادداری، انتقال