قادر سواری - کارشناس ارشد اداره کل پزشکی قانونی استان خوزستان
عبدالمحمد عطاران - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
منصور روزدار چالشتری - پزشکی عمومی رییس هییت پزشکی تربیت بدنی استان خوزستان

مکملهای ورزشی بطور وسیعی بمنظور تغذیه یا درمان در ایران استفاده میشوند . هدف ازاین تحقیق بررسی کیفی مکملهای ورزشی غیر مجاز ، برای نخستین بار در کشور با دستگاه کرماتوگرافی مایع با کارکرد بالا می باشد تا درجهت آموزش و سلامت جامعه گامی برداشته شود . 48 نمونه از مکملهای ورزشی از کشفیات فدراسیونهای ورزشی استان خوزستان در آزمایشگاه پزشکی قانونی بررسی شد. . حدود 1گرم نمونه جامد مکمل در 10 cc متانول 99% حل شده و به مدت 10 دقیقه با 13000 دور در دقیقه در سانتریفوژ قرار داده شد . از مایع رویی لوله آزمایش جهت انجام روش TLC و HPLC استفاده گردید . ابتدا آزمون غربالی نمونه ها با روش کروماتوگرافی لایه نازک بررسی شد. سپس آزمایش تکمیلی نمونه ها ، با دستگاه کرماتوگرافی مایع با کارکرد بالا انجام شد. نتایج دستگاهی کرماتوگرافی مایع با عملکرد بالا نشان داد که 35.4% از نمونه ها دارای دینوپروست 208% کلیندامایسین، 12.5% کافیین 4.2% تری متادیون و 1.2% هیدروکسی پروژسترون را شامل میشوند . همچنین دیگراجزاء تشکیل دهنده مکملهای ورزشی شامل : سیپروهپتادین، آمپی سیلین ، دیگوکسین ، هگزو باربیتال میباشند . از طرفی 4.2% نمونه ها مشکوک به ترمادول و 1.2% مشکوک به متادون بودند . پنتترازول به دلیل عدم وجود استاندارد امکان اثبات آن وجود نداشت .. در این مطالعه بیشترین درصد اجزاء تشکیل دهنده مکمل های ورزشی را هورمون های جنسی بوجود آورده اند، که استفاده غیر مجاز انها منجر به ناباروری در جوانان می شود.

مکمل های غیر مجاز ، کرماتو گرافی مایع با عملکرد بالا