بررسی اپیدمیولوژیک بیماری کیست هیداتید در شهرستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی اصفهان طی سال های 1390 الی 1394

کیست هیداتید از جمله قدیمی ترین بیماریهای قابل انتقال بین انسان وحیوان است که اولین بار با عنوان کیست پر از آب از آن یادشده است. ارسطو وجالینوس در قرن اول میلادی و رازی در قرن نهم به این بیماری اشاراتی داشته اند. پیرامون بیماری در انسان مطالعات فراوان صورت گرفته است. نتایج حاصلهنشان می دهد کیست هیداتید در افرادی که با سگ ها در تماس هستند شیوع بیشتری دارد. بیشترین میزان کیست هیداتید به ترتیب در کبد و ریه رخ میدهد. با توجه به اهمیت بهداشتی بیماری کیست هیداتید در انسان و رتبه قابل توجه دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی اصفهان در ثبت و گزارش موارد مبتلا به این بیماری طی سالهای مورد بررسی، مقاله حاضر به منظور ترسیم سیمای اپیدمیولوژیک بیماری کیست هیداتید و استفاده از نتایج آن در اجرایبرنامه های کنترل بیماری تدوین گردید. مطالعه به روش توصیفی گذشته نگر و بر روی کل بیماران مبتلا به کیست هیداتیدکه طی سال های 1390 لغایت 1394 در بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی اصفهان بستری وتحت درمان قرار گرفته اند و از طریق مطالعه فرم های بررسی وخلاصه اطلاعات همه گیر شناسی بیماری که در سامانه پورتال مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی نیز ثبت گردیده،انجام شده و داده های مربوطه با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. بیشترین درصد فراوانی بیماری به ترتیب در سال های1391 ( 29 ،)% 1390 ( 24 ،)% 1392 ( 19 ، )% 1393 ( 16 %( و 1394 ( 12% ( بوده است. 45 % بیماران را مردان و 55 % را زنان تشکیل می دادند. کودکی سه ساله کم سن ترین و مسن ترین آنها 91 ساله بوده است. بیشترین درصد مبتلایان بترتیب در گروه سنی ) 60 سال به بالا( 19 ( ،% 39 - 30 ) 18 ( ، % 49 - 40 سال( و ) 59 - 50 سال( هرکدام 17 % و ) 29 - 20 سال( 16 % قرار دارند. کمترین شیوع درگروه سنی )زیر 9 سال( 4 % می باشد. 25 % مبتلایان ساکن مناطق روستایی، 74 %ساکن مناطق شهری و 1 % از عشایر بوده اند. از نظر ملیت 95 % ایرانی و 5 % افغانی می باشند. 45 % مبتلایان سابقه تماس با سگ داشته اند. از نظر نحوهشستشوی سبزی 63 % آنان شستشو با آب بوده، 32 % با آب و مواد شوینده و 5 % آنان ازآب و مواد ضد عفونی استفاده کرده اند. از نظر تعداد کیست، از بدن 60 %مبتلایان یک کیست ، از 22 % آنان دو کیست و از 18 % مابقی سه کیست و بیشتر خارج شده است. در 5 / 62 % مبتلایان کبد ، در 8 / 20 درصد ریه و در 5 / 9 %ریه وکبد هر دو در گیر بوده است. بیماری در یک نفر منجر به مرگ شده است. از بررسی نتایج بدست آمده در مطالعه حاضر چنین به نظر می رسد که نزدیکبه 68 % از مبتلایان در گروه سنی فعال جامعه قرار دارند. لذا برنامه ریزی جهت پیشگیری از ابتلاء این گروه سنی از اهمیت خاصی برخوردار است. از طرف دیگرمشاهده شد درصد بالایی از مبتلایان در تماس با سگ بوده یا در انجام سالم سازی سبزیجات قبل از مصرف کوتاهی نموده یا به درستی عمل نکرده اند. حتی برخلاف تصورات موجود مشخص گردید بیماری کیست هیداتید در مناطق شهری نیز از فراوانی بالایی برخوردار است. لذا بهبود و ارتقاء سطح آگاهی جامعهشهری و روستایی تحت پوشش با هدف تغییر نگرش و بروز عملکرد مناسب در زمینه روش های انتقال و راه های پیشگیری از ابتلاء به این بیماری بخصوص با آموزش صحیح ومستمر روش سالم سازی سبزیجات توسط مراکز بهداشتی درمانی و سلامت، خانه ها و پایگاه های بهداشتی، بهره گیری از توان و همکاری جراید و رسانه های جمعی ونیز کنترل بیماری درجمعیت سگ ها از جمله انگل درمانی و قطع زنجیره انتقال مورد تاکید دراین بررسی صورت گرفته بوده و می باشد.

کلیدواژه ها:

جمعیت فعال ، آگاهی ، سالم سازی