حسین سعادتی - استادیار گروه منابع طبیعی، محیط زیست، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
رومینا رسولی اصل - کارشناسی ارشد، گروه منابع طبیعی، محیط زیست، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

در این تحقیق روند تغییرات کیفیت آب سرشاخه های اصلی حوضه سد یامچی و نیز آب مخزن سد در طی سری زمانی با توجه به بررسی تغییرات کاربری اراضی مورد بررسی قرار گرفت و حساس ترین سرشاخه به لحاظ تولید آلایندگی شناسایی شد و نیز زمان و مکان تغییرات (مقادیر) پارامترهای کیفیت آب ورودی به سد یامچی ارزیابی گردید. با استناد به نتایج آمار سال های 1380 تا 1394 مربوط به ایستگاه های مورد بررسی، می توان چنین نتیجه گیری کرد که رودخانه نیر در تمامی متغیرهای مورد بررسی به عنوان آلاینده ترین رودخانه از بین سه رودخانه اصلی منطقه بالادست سد یامچی می باشد. با توجه به نتایج، بیشترین تغییرات کاربری مربوط به اراضی کشاورزی می باشد که 4/13 درصد افزایش داشته و با 66/9492 هکتار افزایش سطح، بیشترین تغییرات را شامل می شود و به تبع آن تمامی پارامترهای کیفی آب رودخانه ها از سال 1380 به بعد دارای روند افزایشی بوده است متغیرهای کلیفرم مدفوعی، بیکربنات، DO، BOD و سدیم به ترتیب، به عنوان عوامل اصلی بیشترین تاثیر را در بررسی کیفیت آب سرشاخه های اصلی سد یامچی دارند. سه سرشاخه اصلی سد یامچی از لحاظ میزان و مقدار متغیر های مذکور با یکدیگر متفاوت اند و بر کیفیت آب سد یامچی اثر معنی درای داشته اند. متغیرهای مورد بررسی به جز DO در همه ایستگاه ها از نظر استاندارد آب آشامیدنی آلاینده محسوب می شوند.

آلودگی شیمیایی و بیولوژیکی آب، تحلیل آماری، سد یامچی