مهسا توکلی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
سیدمحمد حجتی - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
یحیی کوچ - استادیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی نور، دانشگاه تربیت مدرس

ساختار جنگل های شمال کشور، که از مهم ترین و با ارزش ترین بوم نظام های جنگلی کشور هستند در مناطق مختلف تحت فعالیت های انسانی ازجمله فعالیت معدن کاوی مورد تخریب قرارگرفته است. لذا هدف از اجرای این تحقیق مطالعه ساختار توده جنگلی در منطقه معدن کاوی و مقایسه آن با منطقه شاهد در سری 2 طرح جنگلداری لاویج بود. پس از جنگل گردشی و تعیین موقعیت معدن، سطح مربع شکلی به مساحت 4 هکتار با روش آماربرداری تصادفی منظم (ابعاد شبکه 60×60 متر) تعداد 16 قطعه نمونه (20×20 متر) مشخص شد. در هر قطعه نمونه تعداد و نوع گونه ها، قطر برابرسینه و ارتفاع تمام درختان ثبت شد. سپس منطقه ای در مجاور همان منطقه که تحت تاثیر فعالیت معدن نباشد مشخص و به عنوان منطقه شاهد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که فعالیت معدن کاوی باعث تغییر در ترکیب گونه ای شد. مقدار شاخص های شانون وینر و سیمپسون در منطقه شاهد به طور معنی داری بیشتر بود. نتایج بررسی مشخصات کمی درختان بین دو منطقه نشان داد که مقادیر قطر و سطح مقطع درختان (به ترتیب: 86/1±95/30 سانتی متر، 01/0±11/0 مترمربع) در منطقه معدن کاوی به طور معنی داری کمتر از منطقه شاهد (به ترتیب: 32/4±01/42 سانتی متر و 04/0±21/0 مترمربع) بود. مقادیر تعداد در هکتار و حجم در هکتار بین دو منطقه تفاوت معنی داری نداشت. نتایج نشان داد که معدن کاوی باعث ایجاد اثرات معنی دار روی ساختار جنگل خواهد شد. با توجه به کمبود مطالعات در این راستا و اهمیت بالای احیا مناطق معدن کاوی، انجام مطالعات بیشتر و شناسایی میزان تغییرات فیزیکی و شیمیایی خاک منطقه لازم و ضروری می باشد.

معدن کاوی، ساختار جنگل، ترکیب گونه ای، تنوع زیستی