فرزانه بختیاری - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد، گروه زراعت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
محمد زمانیان - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
محمدنبی ایلکایی - گروه زراعت، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

کشت مخلوط به عنوان نمونه ای از نظام های پایدار در کشاورزی اهدافی مثل ایجاد تعادل اکولوژیک، بهره برداری بیشتر از منابع، افزایش کمیت و کیفیت محصول و کاهش خسارت آفات، بیماری ها و علف های هرز را دنبال می کند. به منظور ارزیابی نسبت برابری زمین در کشت مخلوط شبدر برسیم و ایرانی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار درموسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج و به مدت یک سال زراعی (94-1393) اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل نسبت اختلاط بذر در پنج سطح (100-0، 0-100، 70-30 ، 50-50 ، 30-70 درصد) و مقدار بذر در دو سطح (15 و 20 کیلو گرم بذر در هکتار) بود. نتایج نشان داد نسبت اختلاط بذر بر عملکرد علوفه تر و خشک ارقام شبدر معنی دار است ولی اثر میزان بذر و اثر متقابل میزان بذر× نسبت اختلاط بذر معنی دار نیست. مقایسه میانگین ها نشان داد که از نظر عملکرد علوفه تر و علوفه خشک نسبت 50-50 (50 % شبدر برسیم +50% شبدر ایرانی) به ترتیب با 11/1 LER= و 16/1 LER= برترین تیمارها بودند. این نتایج نشان داد که کشت مخلوط دو گونه شبدر ایرانی و برسیم از نظر عملکرد علوفه تر 11 درصد و از نظر علوفه خشک 16 درصد نسبت به کشت خالص برتری دارد. بطور کلی از نظر زراعی و اقتصادی تیمار 50-50 با میزان بذر15 کیلوگرم برای کشت مخلوط ارقام شبدر برسیم و ایرانی در منطقه کرج قابل توصیه است.

شبدر، عملکرد علوفه ، نسبت برابری زمین