سعیده کامیابی - دکترای جغرافیای طبیعی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان

شناسایی و معرفی مناطقی از کره زمین که حداقل دارای یک ژئو سایت با ارزش از لحاظ علوم زمین باشد می تواند در هدایت گروه جدیدی از توریست ها به نام ژئوتوریست به این منطقه نقش موثری داشته باشد. یکی از این مناطق که دارای استعداد ژئومورفولوژی بسیار بالایی جهت تبدیل شدن به یک منطقه ژئوتوریستی دارد منطقه حوضه حبله رود در استان سمنان است. ژئوتوریسم با تکیه بر پدیده های زمین شناسی به موضوع گردشگری می پردازد. در این مطالعه سعی بر این است تا جاذبه های جغرافیایی، ژئومورفولوژیکی، استان سمنان واقع در منطقه حوضه حبله رود و پارک ملی کویر ایران بررسی و پتانسیل ها، چالش ها و محدودیت های موجود معرفی و در حد امکان برای رفع مشکل چاره اندیشی شود. این منطقه در نزدیکی تهران و مرکز ایران می باشد، اما به دلایلی که در این مقاله ذکر خواهد شد، نتوانسته جایگاه گردشگری خوبی را در منطقه داشته باشد. این مقاله سعی خواهد کرد بر اساس دیدگاه ژئوتوریسمی و روش تحقیق آن بهارزیابی نقش جاذبه های طبیعی در توسعه منطقه، - ارائه سیمای جامع و روشن از جاذبه های طبیعی منطقه، - بررسی قابلیت تبدیل شدن مناطق ذکر شده به ژئو پارک - سازمان دادن یک مطالعه منظم و دقیق برای تبیین اثر گردشگری روی عوامل و بسترهای جغرافیایی - تهیه نقشه های مقدماتی برای هر یک از مناطق انتخاب شده - تحلیل فضایی عوامل و عناصر ژئوتوریسمی - بیان تنگناها و مشکلات موجود را بررسی و ضمن معرفی، راهکارهای لازم جهت تقویت و توسعه آن در راستای اهداف و برنامه ریزی توسعه منطقه ای همراه با یک نگرش محیطی داشته باشد و همواره این پرسشها را مد نظر داشته باشد: 1) اصولا کاربردی جاذبه های طبیعی چون، گنبدهای نمکی، آبهای گرم و معدنی و معادن استان سمنان چرا به عنوان پلی بسوی رشد توسعه مطلوب و بهینه این منطقه در نیامده است 2) با تهیه نقشه های اولیه و تحلیل آنها می توان به تحلیل مناسبی از استعداد ژئوتوریسمی در منطقه استان سمنان دست یافت یا به عبارت دیگر آیا امکان تهیه نقشه ها جهت بررسی سناریوهای متفاوت ژئوتوریسم در استان وجود دارد؟ 3) پتانسیل پارک ملی کویر استان قابلیت تبدیل به ژئو پارک را بر اساس شاخص های یونسکو دارد در این تحقیق از روش های و فعالیت های زیر استفاده می شود: فعالیت 1- تعریف محدوده اجرای مطالعه (زونهای گردشگری) در منطقه مورد مطالعه و مرور منابع فعالیت 2- اولویت بندی هر یک از زون ها بر اساس تنوع پدیده ها از جمله پدیده های ژئوموفولوژیک، فلور و فون، میکروکلیماتولوژی و نیز فرهنگی- اجتماعی فعالیت 3- استخراج داده ها و اطلاعات موجود مربوط به هر یک از زون ها بر اساس اولویت بندی ارائه شده از فعالیت 2 فعالیت 4- ارزیابی محیطی هر یک از زون ها بر اساس فاکتورهای محیطی زیستی از جمله واحدهای زمین شناسی، ژئومورفولوژی، و فیزیوگرافی فعالیت 5- انجام بازدیدهای صحرایی برپایه واحدهای ذکر شده در فعالیت 4 و تهیه عکس، اسلاید، اطلاعات صحرایی و غیره فعالیت 6- شناسایی قابلیت ها و محدودیت های ژئو توریسم در هر یک از زون ها بر اساس واحدهای مطالعه شده در فعالیت 4 فعالیت 7- تهیه و تدوین مطالعه نهایی به صورت مکتوب

ژئوتوریسم، چشمه های معدنی، توسعه روستایی، اشکال انحلالی، ژئوپارک، استان سمنان، حوضه حبله رود و پارک ملی کویر