مریم نصرتی - استادیار گروه علوم کشاورزی دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 3697- 193953

استرس گرمایی زمانی اتفاق می افتد که حیوان قادر به ثابت نگه داشت دمای بدن خود نیست و با افزایش دمای محیط، دمای بدن دام افزایش می یابد. دمای راحتی برای گاو شیری بین 5/0- تا 20 سانتیگراد می باشد، دمای بالاتر از این حد (C0 26-25) منجر به تنش گرمایی می گردد. مکانیزم های فیزیولوژیکی حیوانات برای مقابله با تنش گرمایی شامل تعرق، تنفس سریعتر، گشاد شدن رگهای سطحی و کاهش متابولیسم و جذب مواد مغذی و تغییر در متابولیسم آب می باشد. علاوه بر این استرس گرمایی باعث کاهش DMI، تولید شیر، برهم زدن بالانس انرژی، تعادل الکترولیتی در بدن و افزایش دمای بدن می گردد. در هنگام تنش گرمایی نرخ عبور مواد غذایی در دستگاه گوارش دام کاهش می یابد و بنابراین مواد غذایی در روده تجمع می یابد و مصرف خوراک کاهش می یابد از طرفی قابلیت هضم مواد غذایی بدلیل ماندگاری بیشتر مواد هضمی در روده افزایش می یابد. برای مبارزه با استرس گرمایی در کوتاه مدت می توان از طریق اعمال مدیریت تغذیه مانند افزایش مواد مغذی جیره (انرژی و پروتیین)، خنک کردن دام از طریق ایجاد سایه در محوطه گاوداری، قرار دادن فن در سالن ،اسپری کردن آب بر روی دام و در دسترس قرار دادن آب آشامیدنی اقدام کرد. مطالعه و پژوهش در خصوص مکانیزم اثر تنش گرمایی بر تولید گاوشیری می تواند در کاهش ضرر های احتمالی ناشی از آن موثر باشد.

گاو شیری، تولید شیر، DMI، استرس گرمایی