پرستوسادات هاشمی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران
خداداد مصطفوی - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران
بهرام علیزاده - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

به منظور مطالعه روابط بین صفات مختلف در کلزا آزمایشی در سال زراعی 94 -1393 در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این تحقیق 27 لاین کلزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط تنش خشکی ارزیابی شدند. عملکرد دانه با درصد روغن همبستگی مثبت و معنی داری داشت و با صفات میانگین تعداد دانه در پنج غلاف فرعی، میانگین طول پنج غلاف اصلی و میانگین طول پنج غلاف فرعی همبستگی منفی و معنی داری داشت. تجزیه به عامل ها پنج عامل استخراج نمود که در مجموع حدود 83 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. این مولفه ها به ترتیب 25، 20، 17، 11 و 8 درصد از واریانس کل را به خود اختصاص دادند. در مولفه اول بیشترین ضرایب عاملی مربوط به صفات ارتفاع بوته، ارتفاع اولین غلاف از زمین و ارتفاع اولین شاخه فرعی از زمین بود. بنابر این، این مولفه به نام قامت گیاه نام گذاری شد. در مولفه دوم عملکرد دانه، قطر ساقه، میانگین طول پنج غلاف فرعی و وزن هزار دانه بیشترین ضریب را داشتند و به عنوان عامل عملکرد نام گذاری شد. در مولفه سوم صفات تعداد غلاف در شاخه فرعی و درصد روغن بزرگترین ضرایب را داشتند و به همین نام نام گذاری شد. مولفه چهارم بیشترین همبستگی را با تعداد شاخه فرعی، میانگین تعداد دانه در پنج غلاف اصلی، میانگین تعداد دانه در پنج غلاف فرعی و میانگین طول پنج غلاف اصلی داشت که به نام عامل خصوصیات غلاف نامگذاری شد. مولفه پنجم با صفات تعداد غلاف در ساقه اصلی و طول ساقه اصلی همبستگی بالایی داشت و به نام خصوصیات ساقه اصلی نام گذاری شد

کلزا، تجزیه به عامل ها، ضریب همبستگی