یاسمن فتاحی نژاد - گروه علوم خاک، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
محمدمعز اردلان - گروه علوم خاک، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
ابراهیم فتاحی نژاد - گروه علوم خاک، واحد بهبهان، دانشگاه آزاد اسلامی، بهبهان، ایران

باقلا یکی از بقولات زراعی بسیار قدیمی است که کشت آن مورد توجه بشر بوده است حبوبات منبع غنی از پروتیین می باشند که علاوه بر پروتیین حاوی مقادیر قابل توجهی از انواع چربی ها، مواد معدنی و ویتامین ها و. . . هستند. در چند دهه اخیر، با توجه به افزایش جمعیت و تقاضای روزافزون برای مواد غذایی، از کودهای شیمیایی به عنوان ابزاری برای نیل به حداکثر تولید در واحد سطح استفاده بی رویه شد که خسارت های جبران ناپذیری به پیکره محیط زیست وارد کرده است و مشکلات زیست محیطی به نحو بارزی در سال های اخیر افزایش یافته اند. با توجه به اهمیت باقلا و اینکه یکی از گیاهان قدیمی زراعتی در ایران می باشد و با توجه به عدم وجود اطلاعات کافی در خصوص واکنش های رشدی و عملکردی این گیاه به کودهای غیر شیمیایی، این مطالعه با هدف بررسی کارایی استفاده از کود بیولوژیک ورمی کمپوست به منظور کاهش مصرف کود های شیمیایی در زراعت باقلا و مقایسه ی کاربرد کود بیولوژیک ورمی کمپوست نسبت به کود های معدنی در میزان عملکرد کمی و کیفی گیاه باقلا انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 1393 در شهرستان بهبهان اجرا شد. عامل های آزمایش شامل کاربرد کود نیتروژن در سه سطح 50، 75، 100 درصد مصرفی منطقه، عامل دوم کود زیستی ورمی کمپوست در سه سطح 0، 5، 10 تن در هکتار نتایج آزمایش نشان داد که کود شیمیایی نیتروژن در صفات عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته و پروتیین معنی دار بود ولی در تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه معنی دار نشد و کود زیستی ورمی کمپوست در صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته و پروتیین معنی دار ولی در وزن هزار دانه معنی دار نبود . اثر متقابل ( نیتروژن * ورمی کمپوست ) در تمام صفات معنی دار بود در نهایت نتایج نشان داد کاربرد 25 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و 5 تن در هکتار کود زیستی ورمی کمپوست بهترین نتیجه را می دهد که از نظر زیست محیطی و اقتصادی مهم می باشد زیرا در 50 % مصرف کود شیمیایی نیتروژن صرفه جویی می شود.

اجزای عملکرد، باقلا، عملکرد، نیتروژن، ورمی کمپوست