مهسا رفعتی آلاشتی - عضو هیات علمی بخش علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
محبوبه ابراهیمی - عضو هیات علمی بخش علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
احسان قربان نیا - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میانه، دانشجوی دکتری گروه زراعت، میانه، ایران.

این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی واقع در شهرستان ساری در سال 1390 اجرا شد. سطوح نیتروژن در مرحله خوشه دهی شامل 0، 23 و 46 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و مقادیر 0، 35، 70 و 105 کیلوگرم فسفر خالص در هکتار به عنوان تیمار بودند. نتایج نشان داد با مصرف نیتروژن در مرحله خوشه دهی حرکت خمش معادل 2/11% کاهش یافت که کمترین حرکت خمش برای 46 کیلوگرم نیتروژن مشاهده شد. با افزایش مصرف فسفر ارتفاع گیاه، طول ساقه، طول برگ پرچم و حرکت خمش به ترتیب معادل 53/11، 6/10، 12 و 5/11% روند کاهشی داشتند. بیشترین تعداد خوشه چه تحت 23 و 46 کیلوگرم نیتروژن و بالاترین درصد خوشه چه پر برای 23 کیلوگرم نیتروژن حاصل شد. بالاترین عملکرد دانه و شاخص برداشت با مصرف 46 کیلوگرم نیتروژن حاصل شد. بیشترین تعداد خوشه با مصرف 35 کیلوگرم فسفر به دست آمد و در سطوح دیگر از نظر آماری برابر بود. درصد خوشه چه پر و وزن هزار دانه برای 105 کیلوگرم فسفر حداکثر و تحت تیمار شاهد حداقل بود، ولی بیشترین تعداد خوشه چه پوک تحت تیمار شاهد و کمترین آن با مصرف 105 کیلوگرم فسفر به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه و شاخص برداشت برای 105 کیلوگرم فسفر و کمترین عملکرد دانه و شاخص برداشت تحت تیمار شاهد به دست آمد. بنابراین مصرف 46 کیلوگرم نیتروژن و 105 کیلوگرم فسفر دارای اثرات مطلوبی بودند.

برنج، عملکرد دانه، خوابیدگی، فسفر، نیتروژن