لیلا محمودی - دانشجوی دکتری حشره شناسی، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
فریبا مهرخو - استادیار دانشگاه، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

جهت کنترل سفید بالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum Westwood در گلخانه ها، اسانس های گیاهی به عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مورد توجه قرار گرفته اند. بنابراین در این تحقیق اثر حشره کشی اسانس گیاه رزماری Rosmarinus officinalis روی سفید بالک گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. اسانس این گیاه با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج شد. آزمایشات زیست سنجی در شرایط دمایی 2±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد با دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار (5 غلظت مختلف از اسانس به همراه شاهد)، انجام شد. هر غلظت در 3 تکرار و هر تکرار شامل 20 حشره بالغ بود. نتایج حاکی از آن است که اسانس مزبور کشندگی معنی داری را پس از 24 ساعت اسانس دهی روی حشرات بالغ آفت مورد مطالعه نشان می دهد. مقدار LC50 اسانس گیاه رزماری روی سفید بالک گلخانه معادل 80/0 میکرو لیتر بر لیتر هوا و مقدار LT50 روی آفت مذکور براساس غلظت LC50 73/5 ساعت می باشد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت و زمان، میزان مرگ و میر نیز افزایش پیدا کرده است. با توجه به خاصیت حشره کشی اسانس مزبور روی سفید بالک گلخانه، کاربرد این اسانس به عنوان یک حشره کش کم خطر و یا به عنوان پیش ماده برای ساخت حشره کش های جدید جهت کنترل آفات گلخانه ای توصیه می شود.

اسانس گیاهی، رزماری ، سفید بالک گلخانه، سمیت تدخینی