مهدی قانعی زارع - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشمر

طراحی اقلیمی و توجه به مباحث مربوط به معماری پایدار از مهمترینجریانهای معماری معاصر به حساب میآیند که سابقه چندهزارساله به خصوص در ایران دارد. در دوران معاصر طراحی اقلیمی عکسالعمل منطقی به بحران های ناشی از کمبود منابع تولید انرژی و افزایش آلودگیهای محیطی ناشی از مصرف سوختهای فسیلی بوده است. در ایران یکی از اقلیمهایی که توجه به شرایط زیست محیطی به منظور ایجاد آسایش حرارتی و رسیدن به معماری همساز با اقلیم در آن نقش حیاتی دارد، اقلیم گرم و خشک و گرم و مرطوب است. یکی از اجزای بناهای بومی ایران در این اقلیمها (گرم و خشک و گرم و مرطوب) بادگیر است که به عنوان یک سیستم سرمایش ایستا، تهویه مطبوع را با استفاده از انرژی تجدیدپذیر باد فراهم میآورده است، بادگیر از شاهکارهای مهندسی ایران محسوب میشود که قدمت و پیشینهیاستفاده و ساخت آن در ایران به علت قرارگیری آن در مرتفعترین بخش بنا قرار دارد که اولین قسمتی است که در معرض تخریب قرار دارد، نامعلوم مانده است. بادگیر در مناطق گرم و خشک و گرم و مرطوب نه تنها یک عامل برای تنظیم شرایط محیطی که نمادی از معماری این اقلیم است با توجه به معماری و کاربرد آن در تابستان، به طور کلی بادگیرها در جبهه تابستاننشین و بر فراز یا در پشت یا کنار ایوان جنوبی خانهها ساخته میشدند.

بادگیر، هویت ایرانی، معماری بادگیر، تهویه طبیعی، معماری ایران