حسین مسعودنیا - دانشیار و عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
امیر محسن زادگان - دانشجوی دوره دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری،

در این نوشتار تلاش شده تا با توجه به پیشروی های دولت اسلامی عراق و شام در مناطقی از خاورمیانه و خلافت خود خوانده این گروه، از یک سو پیشینه جریان های تکفیری و مبانی فکری ایشان در تقابل با مدرنیته مورد کند و کاو قرار گرفته و از سوی دیگر دورنما و آینده این جریان ها با توجه به نقش قدرت های خارجی و منطقه ای در بستر و زمینه دورنمای نظم و امنیت منطقه خاورمیانه واکاوی شود. در این راستا پرسشی که مطرح می گردد معطوف به این امر است که آیا این جریانات در بافت و زمینه ای خاص در منطقه با توجه به مبانی نظری مشخص نضج گرفته اند و یا گسترش و پیشروی چشمگیرشان در این برهه پروژه ای ساخته و پرداخته اتاق های فکر سرویس های اطلاعاتی قدرت های خارجی و منطقه ای است. پاسخ موقت به این سوال در قالب فرضیه تحقیق این گونه طرح می گردد که این جریان ها ریشه در صدر اسلام و تحولات فکری، مذهبی و سیاسی چند صدساله منطقه دارند اما شرایط سیاسی هر عصر و همراهی های تاکتیکی قدرت های منطقه ای و خارجی فرصت و مجال خودنمایی را به این جریانات داده است.

نو سلفی گرایی، جریان های تکفیری، دولت اسلامی عراق و شام، خلافت اسلامی، جنگ نیابتی، قدرت های خارجی و منطقه ای