حسین دهقان پوده - دانشیار دانشگاه مالک اشتر
سید محمد جعفری نژاد - دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دیپلماسی کنترل تسلیحات

براساس اصول مکتب ریالیسم تهاجمی؛ دولت ها به عنوان بازیگران اصلی نظام بین الملل جهت کسب قدرت و حفظ بقاء خود در فضای آنارشیک، اقدام به خود یاری می کنند و قدرت های بزرگ، با ترسیم سیاست بین الملل اقدام به ایجاد توازن در این نظام می نمایند؛ همچنین بازیگران منطقه ای نیز سعی دارند تا پس از بیشینه سازی مولفه های قدرت ساز خود، اثرگذاری بیش تری بر منطقه داشته باشند که طبیعتا این کنش ها می تواند منجر به واکنش از سوی دیگر بازیگران برای دستیابی به توازن گردد. با این رویکرد جمهوری اسلامی ایران و ترکیه نیز به عنوان دو بازیگر اثرگذار منطقه ای به لحاظ موقعیت خاص ژیوپولیتیکی و ژیواستراتژیکی از این قاعده مستثنی نبوده، و همواره مورد توجه بازیگران بزرگ بین الملل بوده اند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و خروج ایران از بلوک غرب و باقی ماندن ترکیه به عنوان هم پیمان آمریکا و عضویت در ناتو، هرگونه کنش همکاری جویانه ترکیه با دشمنان جمهوری اسلامی به خصوص تعاملات نظامی امنیتی ترکیه با ایالات متحده آمریکا می تواند از سوی ایران به عنوان چالش امنیت ملی مورد رصد قرار بگیرد. همچنین دیپلماسی دفاعی که در هم تکمیلی با سیاست خارجی و بر مبنای سیاست امنیت ملی برای تامین و امنیت ملی و حداکثر سازی ضریب امنیتی در محیطی امنیتی و حوزه نفوذ خود همواره متاثر از این چالش ها می باشد یکی از سرفصل های مهمی است که می بایست به آن توجه ویژه داشت. در این پژوهش سعی خواهد شد تا با بررسی رویکرد دولت اسلام گرای ترکیه نسبت به مناسبات خود با ایالات متحده آمریکا، چالش های امنیتی حاصل از این تعاملات را نسبت به دیپلماسی دفاعی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، مورد واکاوی قرار دهیم.

امنیت ملی ، دیپلماسی دفاعی ، کنترل تسلیحات ، خلع سلاح