محمدحسین پاپلی یزدی - استاد بازنشسته دانشگاه تربیت مدرس

حدود 150 سال از ( سید جمال الدین اسد آبادی 1275-1217) اکثریت مطلق علما، متفکران و سیاستمداران جهان اسلام یکی از عمده ترین راه های برون رفت از عقب ماندگی جهان اسلام را در اتحاد و یک پارچگی مسلمانان دیده اند. آن ها اتحاد جهان اسلام را از طریق انقلابات یا اصلاحات دینی – سیاسی – اجتماعی دنبال کرده اند. این متفکران راه حل هایی را با طیف های کاملا متضاد ارایه داده اند. طیف هایی که خود موجب بروز بحران و جنگ شده است. برای اتحاد جهان اسلام هر چه با دیدگاه سیاسی – دینی جلو رفته ایم، تضاد و انشقاق و فرقه گرایی بیشتر شده است. راه حل های ارایه شده در 150 سال اخیر چه بخواهیم و چه نخواهیم راه خود را ادامه می دهد. تا بحال متفکران اسلامی محدودی اتحاد جهان اسلام را از راه همکاری های اقتصادی تبلیغ کرده اند. نگارنده پیشنهاد داده است که اتحاد جهان اسلام را از راه های اقتصادی نیز بطور جد تجزیه گردد. این نگارنده در سال 1370 ایجاد راه آهن سراسری جهان اسلام را پیشنهاد کرد. این نویسنده فکر می کند، اگر اتحاد جهان اسلام را از طریق همکاری های مشترک اقتصاد بخصوص سرمایه گذاری مشترک ( مردمی بخش خصوصی و دولتی) و ایجاد شبکه ها دنبال کنیم بهتر پاسخ می دهد. لذا پیشنهاد ایجاد راه آهن سراسری جهان اسلام از سنگال تا چین را تکرار می کنم. ایجاد شبکه های حمل و نقل ریلی ، راه آهن ، هوایی ، شبکه های لوله های نفت ، گاز ، آب ، خطوط مخابراتی و... را باید تبلیغ کرد. سرمایه گذاری های مشترک در زمینه های نفت ، پتروشیمی ، معدن، آب و خاک ، صنعت و گردشگری ، هتل سازی و باید گسترش یابد. اگر در طول دو دهه کشورها و دولت های رقیب با ایده ها متضاد را بتوان ترغیب کرد که با هم شریک شوند ، با هم در کشور یک دیگر و یا کشور ثالث اسلامی سرمایه گذاری کنند، ملت ها و دولت ها به احتمال زیاد بیشتر بهم نزدیک می شوند، تا از راه های سیاسی و بحث های ایدیولوژیکی . باید شرکت های بزرگ اقتصادی موجود در کشورهای اسلامی را بیشتر ترغیب به سرمایه گذاری در سرزمین های اسلامی کرد. اگر بازار بورس اسلامی تاسیس شود شاید اتحاد اسلامی بیشتر محق شود تا روش های آزمایش شده تا کنون . مسلما نمی توان جهان اسلام را با هم تحت یک سازمان و ساختار اقتصادی آورد. اول باید چند کشور با هم متحد شوند. من پیشنهاد می نمایم در ابتدا ایران – عراق ، سوریه ، افغانستان بنیان این اتحادیه را بگذارند. ما همه راه ها را رفته ایم و دچار تفرقه شده ایم . شاید با شراکت و وابستگی اقتصادی به یکدیگر، قلب هایمان به هم نزدیکتر شود و به اتحاد برسیم. شاید ایجاد شبکه های مشترک از راه آهن تا لوله نفت و گاز و بازار بورس ما را بیشتر بهم نزدیک کند تا بحث های ایدیولوژیکی. این نگارنده بخش مهمی از بحران های ژیوپلیتیکی جهان اسلام را دوری جهان اسلام از اقتصاد مشترک می داند.