تحلیل ماهیت دین از منظر هایدگر

مفهوم خدا و رابطه انسان با او از جمله مسایل مهم فلسفی-الهیاتی در فلسفه دین است که همواره موردبحث قرار گرفته است. مارتین هایدگر یکی از شاخص ترین فیلسوفان اگزیستانسیالیست قرن بیستم است که بسیاری از فیلسوفان در صدد تفاسیر دینی از اندیشه ی وی برآمده و تعابیر متفاوتی را از اندیشه ی او در باب دین ارایه داده اند. هر چند هایدگر از اظهار نظر صریح درباره حقیقت خدا دوری جسته و نیز منتقد تلقی مابعدالطبیعی از دین بوده است اما اوصافی که وی از هستی ارایه می دهد می تواند مسیری را برای تفکر دینی بگشاید. به عقیده ی برخی از متفکرین اندیشه ی هایدگر درباره مفهوم خدا با عرفان دینی اکهارت شباهت هایی اساسی دارد، اما این شباهت به تنهایی برای درک اندیشه ی دینی از فلسفه ی او کافی نیست. در این مقاله، نویسندگان به شیوه ی تصیفی- تحلیلی فلسفه ی هایدگر را مورد بررسی قرار داده و تلاش می کنند تا نخست ریشه های الهیاتی در اندیشه ی هایدگر را بیابند و سپس پدیدار دین و تفکر دینی را درساختار کلی اندیشه ی هایدگر جستجو کنند تا بدین طریق به ماهیت دین وتجربه ی دینی از منظر هایدگر دست یابند. پژوهش حاضر نشان می دهد که هایدگر درصدد ارایه ی نوعی از الهیات و یا خداشناسی نبوده است، بلکه اگر در متون و سخنانش به این بحث نزدیک شده، در واقع می خواهد بحث خود را در باب فهم وجود گسترش دهد. از نظر هایدگر تجربه دینی انسان را به فراسوی وجودات فرا می خواند و در این تجربه است که انسان تعالی می یابد.

کلیدواژه ها:

هایدگر ، پدیدارشناسی دین ، هستی ، الهیات