مقایسه ساختار بازارهای منطقه ای سنتی و مدرن در ایران نمونه موردی بازار خان یزد و بازار حلب اصفهان

از همان هنگام که انسان موفق به تولید محصول بیشتر از نیاز خود گردید و به فکر مبادله آن با دیگر محصولات و تولیدات مورد نیاز خود افتاد، مراحل شکل گیری بازار آغاز شد. مرحله سیر تکاملی ساختار بازارها در ایران دوره ساسانی است. با گسترش رونق بازارها برای رفع احتیاجات مردم، به ناچار سراها و تیم و تیمچه ها و قیصریه ها در کنار راسته های بازار جای گرفتند و بافت خاص بازار، اماکن عمومی مانند حمام، مدرسه و مسجد، امامزاده، تکیه، سقاخانه و زورخانه و قهوه خانه را نیز در جوار خود جای داده و روی هم رفته بافت کامل و واحدی بوجود آمد که از نظر ارتباطات بخشهای مختلف زندگی و فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی، مذهبی و سیاسی جوابگوی نیازمندی های مردم بوده است . در این بین بازارهای منطقه ای به عنوان نبض اقتصادی و تجاری بخشی از شهرهای بزرگ به علت گسترش شهرها امری غیر قابل اجتناب بود و در راستای گسترش بازار و دسترسی هرچه آسانتر مردم شهرهای بزرگ علاوه بر بازار مرکزی بازارهای منطقه ای با ارایه خدمات و کالا در مناطق خاصی از شهرها پایه گذاری شد برای شناخت هر چه بیشتر این بازارها از نظر کالبد و ساختار نیاز به مطالعاتی در این زمینه میباشد. برای این مساله از طریق شناسایی و ارزیابی مولفه های مختلف بااستفاده از مطالعات کتابخانه ای، طبقه بندی ویژگی و ارزیابی متغیرهای شخصیت دهنده به بازار سنتی ومدرن هدف اصلی این پژوهش است تا ازاین طریق بتوان به تقویت وتوسعه بازارهای مدرن پرداخت. در این پژوهش با بررسی ساختار بازار خان یزد به عنوان یک بازار منطقه ای سنتی و بازار حلب اصفهان به عنوان نمونه مدرن بازارهای منطقه ای در ایران، نکات مثبت و منفی انها در جهت رفع نیازهای مطابق با عصر جدید و در عین حال حفظ نکات مثبت بازارها در گذشته تاکید می شود.

کلیدواژه ها:

طراحی معماری ، بازارهای منطقه ای ، ساختارهای سنتی ، مدرنیته ، بازارخان یزد ، بازار حلب اصفهان